BİŞKEK, 7 Eylül 2018 /Kabar/. Kırgızistan’ın Isık-Göl bölgesine bağlı Baktuu Dolonotu yerleşim birimindeki Sağlık ve Spor Merkezi’nde Üçüncü Dünya Göçebe Oyunları kapsamında aşırtmalı aba güreşi yarışması düzenlendi.
Aşırtmalı aba güreşi yarışmasına 18 ülkeden 41 sporcu katıldı.
65 kg’a kadar sporcular arasında gerçekleşen yarışmada birinciliği Kazakistanlı Kurdankulov Auezhan, ikinciliği İranlı Tagizadehari Reza, üçüncülüğü Tataristanlı Zakirov İlnar ve Çelyabink şehrinden gelen Biktimitov Danil kazandılar.
80 kg’a kadar sporcuların yer aldığı yarışmada Özbekistanlı Alişer Kudayberdiyev 1., Türkmenistanlı İşanmurat Atayev 2., Kırgızistanlı Usenov Tariyel ve Başkurdistanlı Kurmanga Şaimukanov 3. sırada yer aldılar.
Mutlak ağırlık kategorisi:
1. Kocobekov Nurbek, Kırgızistan
2. Dorj Anar, Moğolistan
3. Ali Tasboru, (Türkiye) ve Nosirov İslam (Özbekistan).
Aşırtmalı aba güreşi yarışmasında birinciliği kazanan sporcuya 70 bin som (bin dolar), ikinciyi kazanana 35 bin som (500 dolar) ve üçüncülüğü elde eden sporcuya 17 bin 500 som (250 dolar) miktarında nakit ödülü verildi.
Abd, Yakasız kaban uzunluğunda kolu pazı hizasında yarım kollu kalın kumaştan veya keçe kılından örülerek yapılır.Geleneklere göre aba köy halkının ortak malı olarak sayılır.
Aşırtmalı Aba Güreşin icra edildiği köylerde en az her köyün 2-3 abası vardır.Güreş yapacak pehlivan abayı giydikten sonra beline kuşak bağlar.
Aba güreşlerinde yenişme süresi genellikle 7 dakikadır.Güreş yerde pek sürmez.Folklorik güreş türünden olan aba güreşlerinde çalgı olarak güreşlere davul zurna eşlik eder.Düzenlenme ve organize tarzına göre güreşlerde davul sayısı 6-7 olurken , zurna sayısı ise ikidir.Birisi güreşin havasını çalarken diğer zurna ise ritm saz görevi görür.
Aba Güresinin Tarihçesi
Güres sporunun tarihine bakildiginda en eski güres türü olarak Aba Güresi gözlenmektedir. Bu güres türü Iskit, Saka, Uygur, Karahan, Mogol, Özbek, Kazak, Çagatay, bugünkü sinirlar içerisinde de Gaziantep, Antakya yörelerinde konaklamalarini yapan Kizik Türkleri’nce yapilmaktadir.
Aba güresi, dünyada giysilerle yapilan ilk güres türlerindendir. Orta Asya’da mücadele ve askeri egitim araci olarak yapilan güres sporu M.Ö. 4 yy’da Türk topluluklarinca Çinli’lere ögretilmistir. Hatta uzakdogu yakin bogusma sporlarindan olan Judo, Aba Güresi’nin biraz degistirilerek modernize edilmis seklidir.
Bugün Isveç’te yapilmakta olan pantolon güresinin de, Orta Asya’da yapilan göçler sirasinda Baltik bölgesine yerlesen Hun Türleri tarafindan yapildigi tahmin edilmektedir.
