Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkeleri bağları güçlendirmeye ve etkili işbirliği için yeni yollar aramaya devam ediyor. Kırgızistan’ın Issık Göl bölgesine bağlı Çolpon Ata şehrinde, 9 Ağystos 2019 tarihinde Avrasya Ekonomik Birliği Hükümetlerarası Konsey Toplantısı düzenlendi. Kırgızistan Başbakanı Muhammedkalıy Abılgaziyev’in ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıya Rusya Hükümet Başkanı Dmitriy Medvedev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Belarus Başbakanı Sergey Rumas ve Kazakistan Başbakanı Askar Mamin katıldı.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Çolpon Ata'daki Avrasya Ekonomik Birliği Hükümetlerarası Konsey Toplantısında 15 konu ele alındığını açıkladı. Pek çoğunda da anlaşmaya varıldığını ve temeli en yüksek Avrasya Ekonomik Konseyi için hazırlandığını belirten Paşinyan, “Gündemden itibaren, AEB içindeki alkol piyasasının düzenlenmesine ilişkin taslak bir anlaşma üzerinde anlaşmaya varma konusundaki çalışmalarımızla ilgili konulara değinmek istiyorum. Belge, alkollü ürünlerdeki karşılıklı ticaretteki engellerin ortadan kaldırılmasını ve birliğin alkol pazarının önündeki engellerin ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır. En kısa sürede bu konuda bir anlaşmaya varacağımızı umuyorum.” dedi.
Bu tür toplantıların hayati öneme sahip olduğuna dikkat çeken siyasi analist Yevgeny Donçenko, “Daha etkin iş birliği için yeni bir zemin hazırlar ve etkileşimi genişletmek için yeni fırsatlar ararlar. Birlik nispeten genç. Ülkeler sadece buna, formatına ve özelliklerine alışmaya başladı. Etkileşim süreçlerinin sadece daha iyi hale geldiği ve yüksek düzeyde çözülmesi gereken bir takım sorun alanları olduğu kabul edilmelidir. Bu olay bir kez daha, Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov’un altındaki Kırgızistan’ın ekonomik ve yatırım açısından daha cazip hale geldiğini gösterdi. Kırgız makamları temas kurmaya istekliydi ve bir kural olarak, müzakere süreci durmadığı gibi, aksine cumhuriyeti ve AEB’i bir bütün olarak geliştirmeye hizmet edecek yeni girişimler ortaya çıkıyor.” ifadesini kullandı.
Burada, dikkat çekilmesi gereken daha bir şey, Çolpon Ata’da gerçekleştirilen toplantının Kırgız milli çadırında (boz üy) yapılması idi. Kırgız süslemelerle süslenen çadıra giren toplantı katılımcıları hoş bir şekilde şaşırdılar.
“Bu küçük ayrıntı, AEB ülkelerinin hükümet başkanlarını olumlu bir şekilde belirleyen şey olabilir” diyen uzman, şunları kaydetti:
“Birçoğunun hala iyi organize olmuş Dünya Göçebe Oyunları’nı hatırladığını söylemek istiyorum. Kırgızistan yaratıcılığıyla şaşırtmaya devam ediyor. Bu, AEB ülkelerinin başbakanları tarafından da not edildi.”
AEB Hükümetlerarası Konsey Toplantısı’nın önemli olaylarının biri de Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov ile Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev’in bir araya gelmesi oldu.
Issık Göl'de Medvedev ile görüsme düzenleyen Ceenbekov, Kırgızistan'da başbakanlık görevini üstlendiği dönemde Rusya Başbakanı ile yapılan görüşmeleri sıcak hatıralarla andığını dile getirdi.
Ceenbekov, "Her zaman desteğinizi hissederdim. Kırgızistan'da sizi ülkeler arasındaki ticari- ekonomik ve kültürel-insani işbirliğinin gelişmesine özel katkı sağlayan dost olarak biliyorlar. Sizi yakın dostumuz olarak görüyoruz." diye konuştu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu yılın mart ayında Kırgızistan'a gerçekleştirdiği devlet ziyaretini hatırlatan Ceenbekov, ziyareti ardından Kırgız-Rus ilişkilerinin daha da gelişmeye başladığının altını çizdi.
Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı için, Putin veya Medvedev olsun, Rusya'nın en üst liderliği ile yapılacak herhangi bir toplantının önemli bir stratejik nitelik olduğuna dikkat çeken Donçenko, “Bu, politik otoriteyi güçlendirmek ve ekip çalışmasında en yüksek sonuçları elde etmeyi amaçlayan karakteri netleştirmek için ek bir fırsattır. Rus tarafı, her düzeyde ve her formatta verimli toplantılarla ilgilenmektedir. Bu, iki tarafça anlaşılmalı ve anlaşmaların hızlı bir şekilde uygulanmasına yönelik kararlı adımlar atmalıdır. İki ülkenin potansiyelini kullanmak gerekiyor.” dedi.
Kırgızistan'ı, özellikle ülkenin incesi Issık Göl'ü bir kez daha ziyaret etme fırsatına sahip olduğunu vurgulayan Medvedev, şunları kaydetti:
"Önceden burayı ziyaret etmiştim, ama her seferinde buranın güzelliğine hayran kalıyorum. Burada ikili ilişkileri görüşmeye, ayrıca Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Hükümet Başkanları ile bir araya gelmeye uygun koşullar vardır. Çok iyi ilişkilerimiz var, çeşitli konularda tavsiyelerde bulunuyoruz. Mümkün olduğunca, arkadaşımız ve ortağımız Kırgızistan’a yardım ve destek vermeye çalışıyoruz. Tereddüt etmeyin, bu böyle devam edecek."
Ceenbekov'a Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sıcak selamlarını ileten Medvedev, Kırgızistan’a ziyareti öncesi Putin ile iki ülke arasındaki ilişkileri görüştüklerini dile getirerek, “Bugünkü toplantının ülkelerimiz arasında kapsamlı bir ortaklığın gelişmesine de katkı sağlayacağından eminim. İki taraflı ve çok taraflı formatlarda tartışılacak bir şeyler her zaman vardır. İnşallah Issık Göl’ün harika atmosferinin buna her şekilde katkıda bulunacağını umuyorum.” ifadelerine yer verdi.
Dijital gündemin ve genel finans piyasasının da önemli konular olduğunu belirten Rusya Başbakanı, “Gerçekten bazı başarılar elde ettik. İdari engeller, hepimizin istediği kadar hızlı olmasa da, azaltılıyor.”diyerek, AEB ülkelerinin bir bütün olarak küresel rekabet alanında hareket ettiğini sözlerine ekledi.
Ticari ve ekonomik iş birliğin geleceğini ele alan Ceenbekov ile Medvedev, ayrıca Putin’in Mart ayında ülkeye yaptığı ziyareti kapsamında varılan anlaşmaların hayata geçirilmesini görüştü. Görüşmede ayrıca, 2020 yılında Kırgızistan’da Rusya Yılı ve Rusya’da Kırgızistan Yılı etkinliklerinin organize çalışmaları değerlendirildi.
Uzman, “Rusya, Kırgızistan'ın ana stratejik ortağı idi ve öyle devam edecek. Sadece iki ülkenin hükümetleri ve başkanları arasındaki temasları güçlendirmek değil, aynı zamanda son anlaşmalarda ele alınan süreçleri ve girişimleri yeni bir seviyeye çıkarmak önemlidir. Sonuçta, bunların uygulanması önemlidir. Ülkeler buna doğrudan ilgi duyuyorlar.” dedi.
Aynı zamanda, Kırgızistan Başbakanı Muhammedkalıy Abılgaziyev, Avrasya Ekonomik Birliği'nin, hükümetlerarası toplantısı kapsamında, ara sonuçları özetleyen tam teşekküllü ve hızla gelişen bir entegrasyon derneği olarak kurulduğunu söyledi. Hükümet Başkanı, AEB’nin işleyişinin 5 yıl boyunca, ittifakın tüm üye devletlerinin sistemik çalışmasının sonuçlarının belirgin olduğunu belirtti.
Başbakan, “İlk kez, taraflar sendikanın ekonomik ve ticaret potansiyelini oluşturma vektörünü belirledi. Ve geçmiş yıllar, uluslararası arenadaki birliğin güçlendirilmesi alanında atılımlar olarak tanımlanabilir. Bu, Vietnam ile yapılan konsolide ticaretle kanıtlanıyor, İran ve Çin ile anlaşmalar imzalandı, Singapur, Hindistan, Mısır, Sırbistan ve İsrail ile müzakereler sürüyor.” dedi.
Rakamlara değinen Abılgaziyev, Kırgızistan'ın AEB’deki ortaklarıyla olan ticaret hacminin 2018 yılına göre % 5 oranında arttığını belirterek, “Kırgızistan, Avrasya Ekonomik Birliği üye ülkeleriyle son beş ayda ticaret hacmini yüzde 5 ve sanayisini yüzde 20 oranında büyüttü'- 'Avrasya entegrasyonu, Kırgızistan'ın dış ekonomik politikasının önceliğidir.” ifadesini kullandı.
Abılgaziyev, birliğin temel hedeflerinden birinin, birliği olumsuz yönde etkileyebilecek önlemlerden kaçınmaya zorlayan mallar, hizmetler ve sermaye ve emek için tek bir pazar oluşturma arzusu olduğunu hatırlattı.
Dış faktörlerin birlik içindeki engellerle olumsuz etkisinin entegrasyonun net etkisinin etkisini yıpratmaya devam ettiğinie dikkat çeken Başbakan, “Temel ilkelerin önceliğine ve dokunulmazlığına rağmen, iç pazarda engellerin ve kısıtlamalar var. Bu bağlamda, onları ortadan kaldırmak için kapsamlı tedbirler almanın ve komisyonun, güçlerin ve kısıtlamaların olmaksızın, tam işlev görmesini sağlamak için tartışmalı sorunları adil ve hızlı bir şekilde çözmek için genişletilmiş güçlerle güçlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz.” dedi.
Abılgaziev, toplantıda, yapıcı olarak ithalat gümrük vergilerinin dağıtılması, AEB alkol pazarının düzenlemeleri ve düzenlemeleri ve 2025 yılına kadar başlatılması planlanan genel finansal piyasayı etkileyen konularla ilgili yapıcı bir şekilde tartıştığını söyledi.
Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Yüksek Konsey Toplantısı 1 Ekim'de Ermenistan'da yapılacak.
KABAR Haber Ajansı
