BİŞKEK, 23 Ekim 2018 /Kabar/. Başbakablık İdaresi Başkan Yardımcısı Murat Mukambetov, “Kırgızistan'da ekoloji alanında iki önemli hassas alan vardır: dağlar ve uranyum kuyruğu.” dedi.
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te 2018 Dünya Dağ Forumu düzenleniyor.
Çevre Koruma ve Orman Devlet Dairesi, Ağa Han Vakfı, Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından organize edilen forumun amacı dağ bölgelerinin müreffeh geleceği için bir senaryo geliştirmek ve bu amaca ulaşmak için olası yolları ve yönleri tanımlamaktır.
Toplantıda konuşma yaparak, günümüzde dünya toplumu iklim değişikliğini insanlığın küresel sorunları olarak kabul ettiğini dile getiren Mukambetov, “İklim değişikliğinin olumsuz etkileri tüm ülkeleri, özellikle de dağlık ülkeleri etkilemektedir. Kırgızistan dağlık bir ülkedir. İklim değişikliğinin dayanıklılığı konusundaki araştırmalara göre ülkemiz, iklim değişikliğine karşı en savunmasız olan Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeleri arasında üçüncü sırada yer aldı. Ülke buzullar alanında zaten bir düşüş görmüştür. Ayrıca, uranyum atıklarının varlığı sorunu devam etmektedir.” şeklinde konuştu.
Kırgızistan'ın Orta Asya'daki ilk dağ ülkesi olduğunu vurgulayan Başbakablık İdaresi Başkan Yardımcısı, “Orta Asya'daki en yüksek iki dağ ülkesinden biriyiz. Sürdürülebilir kalkınma ile ilgili bir dizi küresel meselede uluslararası müzakere gündeminde ve karar verme süreçlerinde dağ ülkelerinin çıkarlarını savunmak için sürdürülebilir dağ kalkınması meselesini kapsayacak şekilde dağ hareketine aktif olarak katılıyoruz. Özellikle de 1998'de, Kırgızistan'ın inisiyatifinde, BM Genel Kurulu, 2002 yılında Uluslararası Dağ Yılını korumak için tarihi bir karar verdi. Ayrıca bu yıl Kırgızistan, Bişkek'te Dağ Zirvesine ev sahipliği yaptı. Bu olaylar dünya topluluğunun dikkatini dağ sorununa çekebildi.” ifadelerini kullandı.
Orta Asya'daki bir başka önemli çevresel konunun, Sovyet dönemindeki uranyum atıklarının radyoaktif endüstrisinin mirası olduğuna vurgu yapan Mukambetov, “Bu sorunu çözmek için, Mayıs 2018'de, “Orta Asya'daki Uranyum Kuyrukları - Riskleri Azaltmaya Yönelik Ortak Çabalar” konulu uluslararası konferansta Kırgızistan, Orta Asya'daki tehditlerin önlenmesi konusundaki BM kararını güncellemek için bir girişim başlattı.” ifadelerine yer verdi.
“Kırgızistan'da, buzulları yok eden sera gazları otomobillerden geliyor”
Forum kapsamında gazetecilere konuşan Çevre Koruma ve Orman Devlet Dairesi Başkanı Abdıkalık Rustamov, “Kırgızistan'da, buzulları yok eden sera gazları otomobillerden geliyor.” dedi.
Ülkedeki otomobillerin sayısını azaltmak gerektiğine dikkat çeken Rustamov, “Özellikle, Bişkek ekolojisi bozuluyor, formaldehit fazlalığı zaten gözleniyor. Hem Bişkek'te hem de Oş'ta (editör: Kırgızistan’ın güney başkenti) atmosfer havasında bir artış gözlemlenmiştir. Bu bağlamda, hükümet ve bölümler arası komisyon Kırgızistan'ın başkentindeki çevresel durum hakkında 33 puan geliştirdi.” şeklinde konuştu.
Bişkek'te yenilenebilir enerji kaynaklarından gelen ve sera gazı emisyonlarını azaltan kazan dairelerinin aktif olarak kurulduğunu da sözlerine ekleyen Rustmov, şunları söyledi:
“Ayrıca, Hidromedikal Servis, havayı ölçmek için iki araç ile donatılmıştır. Ve şimdi her vatandaş neyle nefes aldığını görebiliyor. Aynı zamanda bir proje geliştiriyoruz, böylece sadece toplu taşıma Bişkek'in çeşitli sokaklarından geçebilir. Bilindiği gibi belediye binası troleybüsleri satın alıyor. Ayrıca bir şehir peyzaj projesi var. Temiz hava almak için bayrak direği alanında peyzaj planlanmaktadır.”
Forumun yapılması hedefine değinen Rustamov, “Forumun amacı, iklim değişikliğinin devam ettiğini bildirmek için herkese ulaşmaktır. Dağlık ülkeler, dünyayı sera etkisinin etkisi hakkında bilgilendirmeli ve buzulların ortadan kalkmasına katkıda bulunan sıcağa tutunmalıdır. Kurtarmak için buzulları ve dağları kendileri koruyacak kararlar almamız gerekiyor.” ifadelerine yer verdi.
Kırgızistan’da buzullar aktif olarak izleniyor
Günümüzde Kırgızistan'da, buzulların aktif olarak izlendiğini de sözlerine ekleyen Rustamov, “Ülkede kaç tane buzul, su vb. var, onları izliyoruz. Sovyetler Birliği'nin çöküşünden bu yana izleme yapılmadığına dikkat edilmelidir. Uzay görüntülerini kullanıyoruz, analiz ediyoruz. Buzulların tamamen yok olabileceği düşüncesinden çok uzaktayım, çünkü bu konu doğaya bağlı. Kırgızistan Cumhuriyeti'nde 50 yıldan fazla bir sürenin buzul alanlarının % 30 oranında azaldığı, ancak bunun doğru bir veri olmadığı söyleniyor. Daha sonra bazı veriler ve öneriler vermek için hala analiz ediyoruz. Daha sonra izleme sürekli olarak yürütülecektir.” dedi.
