BİŞKEK, 6 Ekim 2018 /Kabar/. Ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un doğumunun 90'ıncı yıl dönümü dolayısıyla Cengiz Aytmatov 3. Uluslararası Issık Göl Forumu düzenlendi.
Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov'un himayesinde başkent Bişkek'te düzenlenen forumun açılış törenine 25 ülkeden 155 entelektüel katıldı.
Cumhurbaşkanlığı Konut Evlerindeki Kongre Merkezi'nde Aytmatov'un hayatını anlatan belgesel film gösterimiyle başlayan forumda Kırgız yazarın hayatı, mücadeleleri, eserleri, anıları, edebi çalışmaları, dünya kültürü ve edebiyatına sağladığı katkılar anlatıldı.
Ceenbekov, forumun açılışında yaptığı konuşmada, "Kırgız halkı, dünya kültürüne ve edebiyatına yazar Cengiz Aytmatov'u ve Kırgız Manas Destanı'nı kazandırmaktan büyük gurur duymaktadır." dedi.
Kırgızistan'ın Issık Gölü kıyısında 32 yıl önce 17 dünyaca ünlü aydının dönemin acil sorunlarını ve gelecekte beklenen riskleri tartışmak için bir araya geldiğini hatırlatan Ceenbekov, "O dönemde bu aydınlar, sorunların çözümünün ekonomi, teknoloji veya politikada değil, insanların bilincini değiştirmede olduğunu kanıtlamıştır." diye konuştu.
Ceenbekov, Aytmatov'un yapıtlarında esas olarak Kırgız halkının yaşamıyla ilgili yazılar yazdığını ve Kırgız halkını dünya kültürünün yörüngesine taşıdığını ifade etti.
Forumu Aytmatov'un fikir mirasını ve zengin edebiyatını yeniden yaşatmak amacıyla güzel bir imkan olarak gördüklerini belirten Ceenbekov, Aytmatov’un dünya kültürünün ufkunda parlak bir yıldız olduğunu vurguladı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Temsilcisi Krista Pikkat da Cengiz Aytmatov’un sadece Kırgız edebiyatı ve kültürüne değil, dünya edebiyatı ve kültürüne de katkısı bulunduğunun altını çizdi.
Pikkat, "Aytmatov, büyük bir yazar, düşünür ve filozoftur. İnsanlık değerlerine ve kültürel çeşitliliğe önem vererek saygı duyardı." dedi.
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kaseinov da hızlı dönüşümün yaşandığı dünyada forumun adalet ve özgülük alanlarındaki sorunlara yeni çözümler sunacağına inandığını söyledi.
Kaseinov, forumun yeniden canlandırılmasını anlamlı bulduğunu belirterek, "Aytmatov, tüm dünyaya Issık Göl Forumu'nu miras bıraktı." dedi.
Aytmatov'un hayatı boyunca herkes için örnek yaşam sürdürdüğünü vurgulayan Kaseinov, "Aytmatov'un eserlerini okuyan, bu dünyanın bir parçası haline gelir çünkü onun eserlerinde kardeşlik, sevgi, vatanseverlik, barış, kahramanlık, mutluluk ve çevre vardır." değerlendirmesinde bulundu.
Rusya'nın Bişkek Büyükelçisi Andrey Krutko da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in mesajını paylaştı. Forumun ilki, Aytmatov'un inisiyatifiyle 1986'da Kırgızistan'da yapılmıştı.
Cengiz Aytmatov
Kırgızistan’ın kuzeyindeki Talas bölgesinin Şeker köyünde 12 Aralık 1928’de dünyaya gelen Aytmatov, Kazakistan Cambul Veterinerlik Teknik Okulunda okudu.
Öğrenimine Bişkek'teki Tarım Enstitüsü ve Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü ile devam eden Aytmatov, yazarlık kariyerine Moskova'da başladı.
Pravda gazetesinde çalışan Aytmatov, 1957 yılında Sovyet Yazarlar Birliğine üye olarak kabul edildi.
Eserleri 150’nin üzerinde dile çevrilen yazar ve devlet adamı Aytmatov, 1963’te Lenin Ödülü’nü aldı, 1970’te kaleme aldığı "Selvi Boylu Al Yazmalım" romanı Türkiye’de beyaz perdeye uyarlandı.
Aytmatov’un eserleri arasında Zorlu Geçit (1956), Yüz Yüze (1957), Cemile (1958), İlk Öğretmenim (1962), Dağlar ve Steplerden Masallar (1963), Elveda Gülsarı (1966), Beyaz Gemi (1970), Selvi Boylum Al Yazmalım (1970), Fuji Dağı'nın Tepesi (1973), Gün Olur Asra Bedel (1980), Darağacı-Dişi Kurdun Rüyaları (1988) ile Rusya ve Kırgızistan’da pek çok ödül alan Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı bulunuyor.
Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Kırgızistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra edebi çalışmalarının yanı sıra ülkesini Lüksemburg, Belçika ve Hollanda’da büyükelçi olarak temsil eden Aytmatov, AB, NATO, UNESCO ve Benelüks ülkelerinin Kırgız delegeliğini de üstlendi.
Aytmatov, 2008’de Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan’ın başkenti Kazan’da ani böbrek rahatsızlığı geçirmiş, tedavi için götürüldüğü Almanya’da 10 Haziran’da 79 yaşında hayatını kaybetmişti.
Yazar Aytmatov, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki Ata Beyit Ulusal Anıt Mezarlığı'nda babası Toleykul Aytmatov'un mezarı yanında toprağa verilmişti.
TRT Avaz
