Çin 2020’den itibaren vatandaşları için ‘sosyal skor’ sistemini uygulamaya almaya hazırlanıyor. Mobil cihazlara yüklenecek bir uygulamayla çalışacak sistemde kullanıcılar hem sanal hem de gerçek hayatlarında izlenerek derecelendirilecek. Notu yüksek olan ayrıcalıklı hizmet alırken kötü notlular kendilerine eş bile bulamayacak.
Bir devletin, halkının her adımını dijital olarak takip edip, bireylerin aldığı kararları genel ahlak ve düzene uyup uymadığına göre değerlendirip vatandaşlarına kişisel ‘kredi notu’ vermeye başlayacağını söylersek ne dersiniz? ‘Günaydın, bunu zaten yıllardır pek çok ülke yapıyor’ diyebilirsiniz ve bunda da yerden göğe kadar haklı olursunuz. Ancak bugüne kadar dünyanın farklı ülkelerinde gerek sosyal medya ve gerekse insanların gerçek dünyadaki faaliyetlerinden toplanan bilgilerle çoğunlukla gayri resmi olarak yapılan bu tür takipler artık resmi olarak yapılmaya başlanıyor. Gazete Habertürk'ten Mahmut Sancak'ın haberine göre 2010 yılından beri konu üzerinde çalışan Çin, 2020’den itibaren ülke çapında vatandaşlarına ‘kişisel kredi notu’ vermeye başlayacak.
DÖRT KADEMELİ SINIFLANDIRMA
Mobil cihazlara yüklenecek bir uygulama ile vatandaşlarla iletişime geçecek olan sistem son yedi yıldır Çin’in Jiangu bölgesinde pilot proje olarak test ediliyor. Bazı düzeltme ve eklemelerle zenginleştirilen sistemin 2-3 yıla kadar ülke genelinde kullanılacak seviyeye geleceği belirtiliyor. Buna göre tamamlandığında ‘Sosyal skor’ olarak adlandırılması beklenen sistem, insanları, hem sanal dünya hem de gerçek hayattaki yaşantılarını takibe alarak davranışlarının yasal ve ahlaki normlara uygunluğuna göre puanlandıracak. Bu puanlar ise A, B, C ve D olarak dört farklı kademede derecelendirilecek. A, 1050 puan ve üzerinde notu olan dürüst ve örnek insanlardan oluşacak. D kategorisini ise notu 599 puandan düşük, diğer bir ifadeyle ahlaksız ve güvenilmez insanlar oluşturacak. Puanlama ise başta sosyal medya olmak üzere kullanıcıların sanal dünyadaki paylaşımlarından yola çıkılarak yapılacak. İnternet ortamında yalan beyanda bulunmak, uygunsuz açıklama ve fotoğraf paylaşımı gibi davranışların her biri 50 puana kadar kesinti anlamına gelecek.
