Dr. Musa Yıldız,"Türkistan şehri Türk dünyası için birçok açıdan özel anlam taşımaktadır. Bu özelliklerin en başında da şehir, Hoca Ahmet Yesevi’nin adıyla özdeşleşmiştir" dedi.
Kazakistan’ın Türkistan şehrinin TÜRKSOY tarafından 2017 Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilmesi nedeni ile 21 Mart Salı günü Ahmet Yesevi Üniversitesi ve Güney Kazakistan Eyaleti Valiliği işbirliğinde “Türkistan ve Türkoloji” konulu sempozyum düzenlendi. Ahmet Yesevi Üniversitesi Türkistan Yerleşkesi Kültür Merkezi’nde gerçekleşen sempozyuma, Kazakistan Kültür ve Spor Bakanı Arıstanbek Muhamedulı, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Müsteşar Yardımcısı Mustafa R. Özbilgiç, Türkmenistan Kültür Bakan Yardımcısı Atageldi Şamıradov, Güney Kazakistan Eyaleti Valisi Prof. Dr. Canseyit Tüymebaev, Dr. Musa Yıldız, Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali, Türksoy Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kaseinov, Ordu Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Tarık Yarılgaç, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan Yardımcısı Sayit Yusuf, TİKA Orta Asya ve Kafkas ülkelerinden sorumlu Müdürü Ali Özgün Öztürk, TÜRKPA Genel Sekreteri Jandos Asanov, Türk Keneşi Genel Sekreter Yardımcısı Abzal Saparbekuly, ünlü Kazak şair ve yazar Muhtar Şahanov’ın yanı sıra çok sayıda akademisyen ve davetli katıldı.
Kazakistan Kültür ve Spor Bakanı Arıstanbek Muhamedulı, Türkistan ve Türkoloji sempozyumunun genel oturumunda tüm katılımcıların Nevruz Bayramı’nı kutlayarak, Türkistan şehrinin Türk dünyası için önemini vurguladı. Muhammedulı, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbaev’in kutlama mesajını okuduktan sonra TÜRKSOY Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kaseinov’a üstün hizmet belgesi takdim etti.
Arıstanbek Muhamedulı, söz konusu sempozyumda ortaya atılan fikirlerin uluslararası TÜRKSOY kurumunun temel amaçları arasında olan, Türk dünyası halklarının ortak geçmişi ile tarihinin, dil ve edebiyatının, kültür ve sanatının araştırılması yoluyla gelecek nesiller için bir miras olacağını ifade etti.
Sempozyumda Moderatörlük yapan Güney Kazakistan Eyaleti valisi Prof. Dr. Canseyit Tüymebayev de konuşmasında, dili, dini, soyu aynı olan halkların, kültürel ve medeni entegrasyon birliğinin bu tür organizasyonlarla yeniden canlandırılacağını, ayrıca bu birliğin önemine, bugünkü durumuna değindi.
Prof. Dr. Canseyit Tüymebayev konuşmasının devamında ise şunları söyledi:
" ‘Manevi Şehir, Kültür Yılı’ başlığı altında bayrağı devralıp tarihteki izlerin tanığı olmaktayız. Atatürk ile Alaş’ın evladı Mustafa Şokay’ın temellerini attıkları Türklüğün tekrar canlanmasının meyvelerini almaktayız. Bugün Türkiye ve Kazakistan önderliğinde bu birlik ve beraberlik daha da üst seviyelere taşınmıştır. Tüm Türk Dünyasından öğrencilerin öğrenim gördüğü Ahmet Yesevi Üniversitesi ise bu görevi geçmişten bu güne kadar en iyi şekilde layıkıyla yerine getirmektedir. Bu duygu ve düşüncelerle Dr. Musa Yıldız başta olmak üzere tüm yöneticilere teşekkür ediyorum".
Genel oturumda konuşma yapan Dr. Musa Yıldız, Türkistan şehrinin Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilmesi nedeniyle duymuş olduğu mutluluğu dile getirerek tüm katılımcıların Nevruz Bayramı’nı kutladı. Türkistan ve Türkoloji sempozyumunun hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerini sundu.
Yıldız, konuşmasının devamında, “Türkistan şehri; Oğuz Han’a, Kazak Hanlıklarına başkentlik yapmış, Samaniler ve Harzemşahlar döneminde ise siyasi bir merkez olarak hizmet etmiştir. 16. yüzyılda da bütün Türk dünyasının manevi başkenti olma şerefine ulaşmıştır. Türkistan şehri, Türk dünyası için birçok açıdan özel anlam taşımaktadır. Bu özelliklerin en başında da şehir, Hoca Ahmet Yesevi’nin adıyla özdeşleşmiştir. 15. asrın sonuna kadar hâlâ Yesi adı kullanılırken, 17. yüzyıla gelindiğinde bütün kaynaklarda Yesi’den, Türkistan olarak bahsedilmeye başlanmıştır. Türkistan; dönemin önemli şehirleri Semerkant’la Buhara’yla mukayese edilir hale gelmiştir. Tarih boyunca Türk halkları için önemli bir yere sahip olan Türkistan, günümüzde de aynı özelliğini korumaya devam etmektedir” dedi.
Yıldız, tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan ve bin 500 yıllık bir geçmişi olan Türkistan’ın Türkologlar ve arkeologlar tarafından kapsamlı olarak araştırılması gerektiğini ifade ederek konuşmasını tamamladı.
Ordu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tarık Yarılgaç, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs TİKA, Orta Asya ve Kafkas ülkeleri Müdürü Ali Özgün Öztürk, Türk Akademi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali, Türk Keneşi Genel Sekreteri Ramil Hasanov, TÜRKPA Genel Sekreteri Jandos Asanov, Kazak şair ve yazar Muhtar Şahanov da sempozyumda birer konuşma yaptı.
Genel oturumdan sonra yapılan yuvarlak masa toplantısında Canseyit Tüymebaev, Türk dünyasından gelen temsilcilere teşekkür ederek, günün anlam ve önemiyle ilgili konuşma yapmak üzere tüm katılımcılara söz verdi. TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ise bütün katılımcılara teşekkürlerini sunarak, tüm katılımcılara hediye takdim etti.
Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali tarafından, Türksoy Genel Sekreteri Prof. Dr. Düsen Kaseinov’a Turk Akademisi Altın Madalyası takdim edildi.
“Türkistan ve Türkoloji” sempozyumunda dil, edebiyat, folklor, din, felsefe, tarih ve arkeoloji alanlarında 20 farklı ülkeden 60 bilim adamı 4 oturumda bildirilerini sundular. Oturumlarda sunulan bildiriler büyük bir ilgiyle dinlenerek konuşmacılara konularla ilgili sorular soruldu. Sempozyum sonunda bilim adamları, kültür merkezi ve kütüphanenin önünde katılımcılarla birlikte hatıra fotoğrafı çektirdi.
