BİŞKEK, 13 Kasım 2019 /Kabar/. Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te, “Kırgız Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'na 75 yıl. Kırgızistan’ın Birleşmiş Milletler ile işbirliğinin sonuçları ve beklentileri” konulu forum düzenlendi.
Açılış konuşmasını gerçekleştiren Kırgızistan Dışişleri Bakanı Cengiz Aydarbekov, Kırgız diplomasisinin geçmişi ve bugünü ile ilgili düşüncelerini paylaştı.
Yüzyıllarca sürmüş ilginç bir tarihi geçmişe sahip olan Kırgızlar, Orta Asya'nın eski halklarından biridirler. Oluşumlarının erken devrelerinde bile, komşu devletlerle diplomatik ilişkiler kurmaya çalışmışlardır. Genç Kırgız Cumhuriyeti, 1990 yılından başlayarak, uluslararası alanda ilk serbest diplomatik adımlarını atmaya başladı. Kırgızistan Cumhuriyeti'ni, bağımsızlığının ilk aylarında Türkiye Cumhuriyeti (24 Aralık 1991), Avustralya (26 Aralık 1991) ve Amerika Birleşik Devletleri (27 Aralık 1991) gibi üç büyük devlet tanıdı. Genç cumhuriyet, diplomatik alanda ortaya çıkan çeşitli sorunlara rağmen, uluslararası topluluğa girmeyi başardı. Geçen 29 yıl boyunca, Kırgızistan Cumhuriyeti'ni 160 devlet tanıdı. Bunlardan 120 devletle diplomatik ilişkiler kurulurken, 61 ülkenin diplomatik temsilcilerine de, ülkemiz tarafından itimatname verildi.
Forumda, tebrik konuşması yapan Devlet Başkanı Sooronbay Ceenbekov, Kırgız diplomasisinin tarihine değindi. Tarihsel kaynakların, diğer ülkelerle diplomatik ilişkilerin kökenlerinin 643 yılında bulunduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı, “Cömert Manas’ın her zaman komşu halklarla dostça ilişkiler kurmaya çalıştığı bilinmektedir. Göçmen Kırgız halkının bir tür ansiklopedisi olan eşsiz Manas Destanı, günümüzde kullanılan, örneğin "büyükelçi", "elçiler", "çevirmen" vb. gibi kavramları içermektedir. Özel statüleri göz önüne alındığında, cezai tedbirlerin uygulanmasına izin vermemek için özenle davranıldı. Cömert Manas adına barış ve halkının ve devletinin iyiliği için mümkün olan her şekilde sadece dostça değil, aynı zamanda komşularla olan aile ilişkilerini de güçlendirdi. Büyükelçilerin misyonu, yüzyıllardır ruh hallerinin derinliklerinde, özgürlüklerini ve bağımsızlıklarını onurlandıran devlet olma fikrini besleyen Kırgızlar için özellikle önemli bir rol oynadı.” şeklinde konuştu.
Sooronbay Ceenbekov, derin bir geleneğin sürdüğünü, 18. yüzyılda Kırgızların uzak görüşlü liderlerinin Çarlık Rusyası ile diplomatik ilişkiler kurma çabalarına başladığına dikkati çekti. Ceenbekov, “Bu konuda Atake biy (Rusya ile dostane ilişkiler kurulmasının başlatıcısı olarak tarihe geçen Sarıbagış kabilesinin lideri) 1875’te St. Petersburg’a elçileri göndererek ilk adımı attı. Bu tür girişimler kesintisiz devam etti ve 1855'te Kırgızların Rusya'ya gönüllü katılım süreci başladı. 1913'te, Kırgız halkının devlet adamı, ünlü düşünür ve diplomatı olan Kıdır ake Baysarı Uulu, Romanov hanedanının 300. yıldönümünü kutlamak için konuk olarak davet edildi. Sovyet iktidarı yıllarında, Kırgız halkının önde gelen diplomatlarından oluşan galaksinin tamamı büyüdü ve eski neslin görkemli yoluna devam etti.” ifadelerini kullandı.
Forumda Türkiye Cumhuriyeti Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat da katılımcılar arasında hazır bulundu. Kırgızistan’ın efsanevi diplomatı Marat Saralinov, mikrofonumuza Kırgızistan ile Türkiye arasında dost ve kardeş ilişkilerinin bugün güçlendirilmesinin altını çizdi.
- Ben Kırgızistan-Türkiye diplomasi ilişkilerinin kurulduğu ilk gününden tüm imzalanan belgelerin başarı ile sonuçlanacağına ümit eden bir diplomat olarak, kardeşlerimizin yanında olmaktan sarıydım. Türkiye Cumhuriyetinin Kırgızistanda ilk Büyükelçiliğinin açılışına çok mutlu olanlardan biriydim. 1992-1996 Yılları arasında ilk Büyükelçi gibi Metin Göker ikili ilişkilerin genişletilmesi ve büyütülmesi yolunda silinmez izler bıraktı. Günümüzün Genç diplomatlarına tavsiyem: Kırgızistan-Türkiye ilişkilerini pekiştirin. Kardeş kerdeşi ile her zaman gurur duyar. Türkiye’nin başarısını kendi başarınız sayın. Haklı siyasetine destek verin. Yani Birlikten Kuvvet doğar.
Bişkek (Kabar - Golden Bridge News – Höküme Halilova, Ramiz Meşedihesenli)
https://www.youtube.com/watch?v=pOntp2hSeYo&feature=youtu.be
