BİŞKEK, 25 Eylül 2018 /Kabar/. Çalışma ziyareti için gittiği New York’ta Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, dünyaca ünlü yazar Cengiz Aytmatov’un doğumunun 90. yılına ithaf edilen fotoğraf sergisinin açılış törenine katıldı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi’nden yapılan yazılı açıklamaya göre, dünyayı kalemiyle fetheden Kırgız yazarın anısına Kırgızistan, Rusya ve Türkiye tarafından organize edilen etkinlik Birleşmiş Milletler (BM) Kütüphanesi’nde düzenlendi.
Kırgızistan Devlet Başkanı Ceenbekov, büyük yazar “Cengiz Aytmatov” sergisinin açılış konuşmasını yaptı.
Kırgızistan’ı dünyaya tanıtan ve Kırgız halkının gururu olan Cengiz Aytmatov’un anısına düzenlenen fotoğraf sergisine katılan herkese ve söz konusu etkinliğin organize edilmesinde çok yardımcı olan Rus ve Türk dostlarına teşekkürde bulunan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, “Bu etkinliğin Birleşmiş Milletler (BM) Kütüphanesi’nde gerçekleştirilmesinden ötürü çok mutluyuz. Cengiz Aytmatov, seçkin bir yazar, modern zamanların bir filozofu ve evrensel bir fenomendir. Yazarımız her dilde yaşıyor.” şeklinde konuştu.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) bilgilerine göre, Cengiz Aytmatov’un William Shakespeare (İngiliz şair, oyun yazarı ve oyuncu) ve Lev Tolstoy’dan (Rus büyük yazarı) sonra en çok okulan yazar olduğunu hatırlatan Ceenbekov, yazarın eserleri 176 dile çevrildiğini ve kitaplarının 100 milyon kopyası yayınlandığını vurguladı.
Ayrıca, yayınlanan kopyaların sayısı gittikçe arttığını dile getiren Ceenbekov, “Aytmatov, eserlerinde düşünce ve ruhun özgürlüğü ile iyilik ve kötülük arasındaki uzlaşmaz mücadeleyi seslendirdi. İyi, adalet ve hümanizmin ideallerini tasdik eden eserleri, farklı ülkelerin ve kuşakların okurlarının kalbine doğru yollarını bulmuşlardır. Olağanüstü bir çağdaş hümanist olarak, insan vicdanının en yüksek niteliklerine sahip olan adalet şampiyonlarını yüceltmiştir.” ifadelerine yer verdi.
Devlet Başkanı Ceenbekov, yazarın “Cemile” adlı hikâyesinin Fransız yazarı tarafından çok olumlu takdir edildiğini haıtlatarak, “Louis Aragon Cemile`yi "dünyanın en güzel aşk hikâyesi" olarak tanımlamıştır.”dedi.
Yazar, yurt içi diplomasinin gelişimine büyük katkıda bulundu. Cengiz Aytmatov, 1990 yıllarının başında aynı zamanda üç ülkeye büyükelçilik görevini üstlenmiştir. Aytmatov, SSCB Büyükelçisi, Rusya’nın Lüksemburg Büyükelçisi ve Kırgızistan’ın Belçika Büyükelçisi olarak görevlendirilmiştir.
Daha sonraki yıllarda Belçika'da Kırgızistan'ın diplomatik misyonuna başkanlık etmiş, bununla birlikte Hollanda, Lüksemburg ve Fransa'nın büyükelçisi olmuştu.
Cengiz Aytmatov hakkında konuşmalarına devam eden Cumhurbaşkanı, “Aytmatov'un etrafına seçkin insanları bir araya getirebilen inanılmaz bir yeteneği vardı. 1986'da Isık-Göl’e dünya ölçeğindeki ünlü entelektüelleri davet etti. O zamanın zeki insanları, toplumun gelişmesiyle ilgili ciddi sorunları tartışmışlardı. Vatandaşımız Aytmatov'un başlattığı çalışmaya devam etmek için, Ekim ayında Kırgızistan'da Isık-Göl Forumu düzenliyoruz.” dedi.
Ceenbekov, “Dünya, bizi Aitmatov'un eserleri sayesinde tanıdı. Kırgız halkı varken, yeryüzünde ülkemiz var ve gelişiyor. Cengiz Aytmatov'un adı her zaman yaşanacak! Hayatı boyunca kendisine bir anıt yarattı. Harika bir ruha sahip harika bir adamdı.” ifadeleriyle konuşmasını tamamladı.
Cengiz Aytmatov'un eserlerinde her zaman Kırgızistan'ı dünyanın geri kalanına temsil eden Anavatanı hakkında konuştuğunu vurgulayan BM Küresel İletişim Genel Sekreteri Alison Smale yaptığı konuşmada, “Bu konular, bugün tüm dünyayı BM'de 3 yıl önce alan sürdürülebilir kalkınmanın ana hedefleridir. Cengiz Aytmatov'un "Dünyada olan her şey, şahsen bana olur" sözleri, onların önemini doğru bir şekilde tanımlamak için kullanılabilir. Birleşmiş Milletler'in dünyaya yayılmaya çalıştığı mesaj olarak kullanılabilen bu alıntıdır.” ifadelerini kullandı.
Söz konusu etkinliğin geçmişi ve bugünü yakından bağladığı için çok önemli olduğuna vurgu yapan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, “Cengiz Aytmatov'un eserleri, düşünmek isteyenler, hayatta neler olduğunu anlamak isteyen kişilerin masasından yer alır. Aitmatov'un yazdığı kelimeler ve kitaplar sadece kütüphanelerde kalmaz, aynı zamanda bizler ile kalır ve halklarımızın yüzyıllardır her zaman ayırt ettiği kültürlerin dostluğunu, saygısını ve iç içe geçmesini korumaya yönelik temyizlerdir.” dedi.
Konuşmasında, Cengiz Aytmatov'u dünya edebiyatının en önemli figürlerinden biri olarak adlandıran Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Cengiz Atmatov, başka hiç olmadığı gibi, bozkırdaki hayatı doğru bir şekilde tarif etti. İşte bu yüzden çalışmaları dünyanın 170 diline çevrildi. Edebiyata ek olarak, Aytmatov, 20 yıllık kariyeri boyunca diplomaside büyük zirvelere ulaştı. Türkiye'deki uluslararası etkinliklere katılımı sırasında düşünce dehasına tanık olduk.” şeklinde konuştu.
Etkinliğin organizatörleri ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı’na teşekkür eden T.C. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı üzerine yazarın anısına adanan fotoğraf sergisi için Türkiye kütüphanesinden Cengiz Aytmatov’un kitapları getirildiğini sözlerine ekledi. Sayın İbrahim Kalın, “Bu, Türk tarafının bu etkinliğin önemini vurgulamaktadır.” dedi.
Devlet Başkanı, BM Kütüphanesi'ne kitapların bir koleksiyonunu (200 kitap), yazarın bronz heykeli ve “Dişi kurdun Rüyaları” adlı eserindeki kurt Taşçaynar ve dişi kurdu Akbara’nın heykellerini hediye olarak sundu.
Kütüphane Müdürü Thanos Gianocopolus, yazarın 90. yıdönümünü kutlama fırsatı için minnettarlığını ifade etti.
Cengiz Aytmatov Kimdir?
Sovyet Kırgız edebiyatçı, gazeteci, çevirmen, diplomat, ve siyasetçi. Türk Dünyası'nın ünlü yazarlarından. Dünya edebiyatında tartışılmaz bir yere sahip kitaplarıyla Türk kültür zenginliğini bütün dünyaya tanıtan yazar, edebiyatçı.
Eserlerinde mitoloji ye oldukça yakın durdu; ancak onunki antik anlamından farklı olarak mitolojiyi çağdaş bir zeminde sentezlemek ve yeniden yaratmaktı. Eserlerinde mitlere, efsanelere ve halk hikâyelerine göndermeler yapmıştır.
1966'dan sonra eserlerini hep Rusça kaleme almıştır.
Eserleri 176 dile çevrilmiştir.
Cengiz Aytmatov; edebi çalışmalarına ek olarak, Avrupa Birliği, NATO, UNESCO ve Benelüks ülkelerinin Kırgız delegeliğini üstlenmiştir. Ayrıca Kırgızistan Dışişleri eski Bakanı Askar Aytmatov'un babasıdır.
