Geçtiğimiz hafta, Kırgızistan dış politikasında olumlu dinamikler gösterildi. Buna kanıt olarak, Bişkek'te ve ülkenin dışında düzenlenen bir dizi üst düzey toplantılardır.
Geçenki hafta, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir telefon görüşmesiyle başladı.
İki liderin telefonla görüşmesi sırasında Kırgız-Rus işbirliğinin perspektiv konuları görüşüldü. Atambayev ile Putin, Avrasya alanına entegrasyon çerçevesinde dahil ikili işbirliğinin en acil meseleleriyle ilgili görüş alışverişinde bulundu.
Diğer önemli olay, Kırgız-Kuveyt Dışişleri Bakanlıkları Müsteşarları düzeyinde düzenlenen ilk siyasi istişareler.
Kırgızistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Emil Kaykiyev ile Kuveyt Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Süleyman el-Saeed arasında yapılan siyasi istişareler sırasında işbirliğin güncel konuları, özellikle siyasi, ticari-ekonomik, yatırım ve kültürel-insani alanlarda işbirliği genişletmenin perspektifleri ele alındı.
Buna ek olarak, BM (Birleşmiş Milletler), İİT (İslam İşbirliği Teşkilatı) ve diğer uluslararası örgütler çerçevesinde rutin siyasi ilişkiler dahil Kırgız-Kuveyt ilişkileri, işbirliği ve insani bağları geliştirmek için ilave adımlar, enerji, ulaşım ve diğer alanlarda işbirliği hızlandırma konuları görüşüldü. Taraflar ayrıca, bölgesel güvenlik meseleleri irdeledi ve karşılıklı yarar sağlayan güncel uluslararası konularında fikir alışverişinde bulundu.
Bir başka olay da Kırgızistan ve Kazakistan Meclisi komitelerinin ortak toplantısının yapılması oldu.
Toplantı başında iki ülkenin milletvekilleri sınır kontrol noktalarının çalışmaları ile tanıştı. İki ülkenin Sınır Hizmeti Başkanları yürütülmekte olan çalışmalar, sorunlar ve onları çözmenin yolları, kontrol noktalarının yeniden inşa edilmesi ve kapasitelerin artırılma planları hakkında bilgi verdi.
Kırgızistan milletvekilleri 2010 yılına kadar iki ülke arasında 12 kontrol noktasının faaliyet sürdürdüğünü, 2010 yılından sonra ise sadece sekiz kadığını hatırlattı ve önceden çalışan 4 kontrol noktasını açmayı önerdi. Kazakistan Sınır Hizmeti temsilcileri, bu dört kontrol noktasının ekonomik olarak uygun olmadığını belirtti. Milletvekiller, bu meseleyi yine bir kez dikkatlice inceleme kararı aldı.
Toplantı sonuçlarını özetlerken Kazakistan Meclisi Dışilişkiler, Savunma ve Güvenlik Komitesi Başkanı Dariga Nazarbayeva ile Kırgızistan Meclisi Dışişleri, Savunma ve Güvenlik Komitesi Başkanı Askarbek Şadiyev, ikili işbirliğin güncel konuları görüşüldüğünü kaydetti.
Kırgızistan Dışişleri Bakanı Erlan Abdıldayev’in, Kırgızistan yetkilileri ile ikili istişareler düzenlemek amacıyla ülkede ziyarette bulunan Avrupa Birliği (AB) Orta Asya Özel Temsilcisi Peter Burian ile düzenlediği görüşmeyi de gözden geçirmemiz önemlidir.
Toplantıda taraflar, ikili işbirliğin güncel konularını, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Arambayev'in 15-17 Şubat 2017 tarihleri arasında AB Enstitüsi'ne gerçekleştirdiği ziyareti sırasında varılan anlaşmaların uygulanması meselelerini ele aldı.
Görüşme ayrıca, Kırgızistan'da yapılacak olan AB-Orta Asya siyaset ve güvenlik konularında üst düzeyde Diyaloğun düzenlenme konularına ve Orta Asya üzerinde AB Stratejisi bağlamında bölgesel formatta Kırgızistan'ın AB ile öncelikli işbirliği alanlarına özel dikkat çekildi.
Kırgızistan’a gerçekleştirdiği ziyareti çerçevesinde Avrupa Birliği (AB) Orta Asya Özel Temsilcisi Peter Burian, Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Sapar İsakov ile görüşme düzenledi.
İsakov, Kırgızistan'da yürütülmekte olan reformlar, ayrıca ülkede istikrarlığın ve sürdürülebilir kalkınmanın güçlendirilmesi için alınmakta olan tedbirler, yolsuzlukla mücadele ve seçim sürecinin geliştirilmesi hakkında bilgiler verdi ve Kırgız tarafının Avrupa Birliği temsilcilerinin Kırgızistan'ın yarattığı “Taza Koom” adlı yüksek teknoloji ulusal projesinin gelişmesinde katkıda bulunmalarını istediğini ifade etti.
Avrupa Birliği Orta Asya Özel Temsilcisi Peter Burian, adil ve şeffaf seçimler yapma konusunda Kırgızistan'ın Orta Asya'da iyi bir örnek olduğuna işaret ederek, Kırgızistan'da yürütülmekte olan reformların ülkenin demokratik gelişmesi için devam edilmesi gerektiğini vurguladı.
Buna ek olarak, Burian, Avrupa tarafının “Taza Koom” projesine her tür destek sağlamaya hazır olduğunu belirtti.
Buna ek olarak, geçen haftada gerçekleşen önemli olaylardan biri, Kırgızistan Hükümeti Özel Temsilcisi Kurbanbay İskandarov başkanlığında Hükümet heyeti ile Özbekistan Hükümeti çalışma grubunun Özbekistan'ın Namangan şehrinde bir araya gelmesidir.
Özbekistan ve Kırgızistan hükümetleri tarafından sınırların tespiti amacıyla oluşturulan ortak çalışma grubu, tartışmalı bölgelere ilişkin ortak saha ve topoğrafya çalışmaları yaptı.
Ortak çalışma grubu, Özbekistan'ın Namangan ve Fergana, Kırgızistan'ın ise Batken ve Celalabad vilayetlerinin kesiştiği sınırların bazı noktalarında, sınır tespitine ilişkin saha ve topoğrafya çalışmaları yürüttü.
Geleneksel dostluk ve karşılıklı anlayışa dayalı gerçekleşen çalışma sonunda, Özbekistan ile Kırgızistan arasında görüşme ve müzakerelerin sonuçlarına ilişkin bir protokol imzalandı.
Ülkenin dış politikasında düzenlenen olaylardan biri de, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Erlan Abdyldev ile Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdrahmanov’un Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde yapılan toplantıdır.
İki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya geldiği toplantıda Kırgız-Kazak işbirliğinin güncel konuları, özellikle, sınır işbirliğini genişletme, iki ülke vatandaşlarının seyahetlerini kolaylaştırma konularının görüşüldüğü belirtildi.
Toplantıda taraflar, Orta Asya'nın ortak çıkarlarını uluslararası düzeyde teşvik etmenin önemini vurguladı. Bölgesel ve uluslararası konularında, AEB, KGAÖ ve ŞİÖ gibi uluslararası örgütler ve entegrasyon birlikler çerçevesinde işbirliği yapma konularında görüş alışverişinde bulundu.
Dışişleri bakanları, iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlenmesine katkıda bulunan her düzeyde aktif olarak desteklenen Kırgız-Kazak siyasi ve ekonomik diyaloğunu kaydetti.
Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde Kırgızistan Dışişleri Bakanı Erlan Abdıldayev ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi arasında bir görüşme düzenlendi.
Toplantıda taraflar, uluslararası sorunlar, güvenlik, ticari ve ekonomik işbirliği, ikili projelerin geliştirilmesi ve ikili ilişkilerin güncel konularında fikir alışverişinde bulundu.
Toplantıda, iki ülkenin diplomatik ilişkilerinin kuruluşunun 2017 yılında 25. yıldönümün kutlanması vesilesiyle, iki ülkenin dışişleri bakanları, ikili ilişkilerin dinamiklerinden büyük memnuniyet duyduklarını dile getirdi , sonuçları özetledi ve gelecek ile ilgili planları belirtti.
Daha çok önemli olaylardan biri, Kırgızistan Meclisi Başkanı Çınıbay Tursunbekov başkanlığında heyetin İran’a gerçekleştirdiği ziyaretidir.
Çınıbay Tursunbekov'un İran İslam Cumhuriyeti'ne gerçekleştirdiği resmi ziyareti çerçevesinde İran İslami Şûra Meclisi Ali Laricani, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Ulaştırma ve Kentsel Gelişim Bakanı Abbas Ahmad Akhund, Ticaret Odası Başkanı Golam Hüseyin Şafii ile görüşmeler düzenledi ve Mazandaran eyaletindeki birkaç sanayi kurumlarını ziyaret etti.
Aynı derecede önemli diğer bir olay da, Kırgız-Özbek işbirliğinin halk diplomasisi alanındaki perspektivlerinin ele alınmasıydı.
Kırgızistan'ın Özbekistan Büyükelçisi Daniyar Sıdıkov ile tekrar yeniden seçilmiş “Özbekistan-Kırgızistan” Dostluk Derneği Başkanı, Özbekistan Yazarlar Birliği Başkanı Muhammed Ali arasında düzenlenen görüşmede kamu diplomasisi alanında Kırgız-Özbek işbirliğinin durumu ve perspektif meseleleri ele alındı.
bir araya gelen toplantı katılımcıları, Kırgızistan ile Özbekistan arasında kültürel ilişkileri daha da güçlendirmek amacıyla ortak etkinliklerin düzenlenmesi gerektiğine işaret etti.
Buna ek olarak, görüşme sırasında, kültürel ve insani alanlarda Kırgız-Özbek işbirliğinin geliştirilmesi için yuvarlak masa toplantılarının düzenlendirilmesi, iki ülkenin tiyatrolarının iade-i ziyaretleri gerçekleştirmesi, Kırgız ve Özbek yazarların eser koleksiyonlarının yayınlanmasının önemi vurgulandı.
Ayrıca, 2018 yılında Kırgızistan ile Özbekistan arasında kurulan diplomatik ilişkilerin 25. yıldönümüne ve ünlü yazar Cengiz Aytmatov'un 90. Doğum Yıdönümünün kutlanmasına ilişkin ortak etkinlikler gerçekleştirme konuları görüşüldü.
Yukarıda belirtilen önemli olaylara ek olarak, Kırgızistan ve Brezilya Hükümetleri arasında diplomatik ve resmi / hizmet pasaport sahipleri için vize şartlarının kaldırılması konusunda bir anlaşmanın imzalanması.
Anlaşmaya, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Erlan Abdıldayev ile Brezilyan'ın Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan Büyükelçisi Demetrio Bueno Carvalho imza attı.
Anlaşma, özellikle, diplomatik ve resmi / hizmet pasaport sahiplerine, doksan (90) gün süreyle diğer taraf ülkesine giriş, çıkış, transit geçme ve kalmaları için vize şartlarından muaf tutulmalarını öngörmektedir.
“Kabar” Kırgız Ulusal Haber Ajansı
