BİŞKEK, 16 Ekim 2017 /Kabar/. Kırgızistanlı iktisatçi Azamat Akeneyev, Kırgızistan’ın beş şirketine süt ürünlerinin ithali yasağı, Avrasya Eknmik Birliği (AEB) normlarına uymadığını bildirdi.
Akeneyev’e göre, Kazakistan'ın AEB çerçevesinde şirketleri yasaklaması, ihracatçılar listesinden çıkarmasına hakkı yoktur. “İhracatçı listesinden kontrol ve dışlanma, Kırgız tarafından akredite edilmiş yetkili kuruluşlar tarafından üstlenilmektedir.”diyen ekonomist, “Kazakistan’ın Kırgızistan’ın süt ürünlerine yasak koyması AEB normlarına uymaz. Hangi şirketin ihraç etmeye hakkı olup olmadığına Kazakistan karar veremez. Çünkü tek bir gümrük alanımız var. Kendi topraklarında bir yasak uygulayarak bundan çıkıyor ki, otomatik olarak bu yasak Rusya, Beyaz Rusya ve Ermenistan için de geçerlidir. Yani, AEB normları ulusal mevzuat normlarının üstünde durduğu için, prensip olarak pek olası olmayan ulusal mevzuatlarının bazıları tarafından ithalatı bir şekilde sınırlandırabilirler.”diye yorumladı.
Uzman ayrıca Kazak tarafının yasağı dayatmasının nedeninin doğru olmadığını, çünkü Kazak teftiş organlarının Kırgız teşebbüslerini fiziksel olarak denetleyemediğini söyledi.
Uzman Akeneyev, “Kazak tarafı, Kırgızistan'daki işletmelerin denetimini nasıl yapabilir? Muayene kuruluşlarının buraya gelip işlerini kontrol etmeleri fiziksel olarak imkansızdır. AEB standartlarına göre tutarsızlıklar tarafımızdan açıklanmalı, denetimler yetkili organlarımız tarafından yapılmalıdır. En uç davadaki Kazak teftiş organları tedarik edilen ürünlerin sevkıyatlarındaki ihlalleri tespit edebilir ve bu partiyi geri verebilir.” ifadelerini kullandı.
Buna ek Akeneyev, “Kazak tarafı ürün ihlalleri tespit ettiyse, kontrol edilmiş olabilir ve ürünlerin standartlara uymadığını tespit etmiş ve ihlal tespit edildiğinde belirli bir partiyi yasaklayabilir. Şirketleri ihracatçılar listesinden çıkarabilecek bedenlerimize bilgi vermeleri gerekir.” ifadelerini sözlerine ekledi.
Hatırlatalım ki, Kırgızistan ile sınır durumunu yorumlayarak Kazakistan Enformasyon ve İletişim Bakanlığı’na atıfta bulunan Kazak medyası, daha önce, işletmelerin denetiminde ve ithal ürünlerin izlenmesinde ihlaller tespit edildiği gerçekçesiyle Kazakistan’ın Kırgızistan’daki beş şirketinin süt ürünlerinin ithalatını yasakladığını bildirmişti.
Açıklamada, “İki Kırgız şirketinin bazı ürün türleriyle ilgili olarak, gelişmiş bir laboratuar kontrolü var.” ifadeleri kullanılmıştı.
Edinilen bilgiye göre, 10 Ekim’den itibaren Kırgız-Kazak sınırında veteriner kontrolü güçlendirilmişti. Şu an altı sınır veterinerlik görevinde 32 müfettiş var.
