BDT'deki eski para birimi. Bu hafta Kırgızistan para biriminin 25.yıldönümü kutlandı. Kırgız somu ilk olarak 10 Mayıs 1993'te piyasaya sürdürüldü. Kırgız somunun 25. yıldönümünün onuruna düzenlenen uluslararası konferansta konuşma yapan Kırgızistan Merkez Bankası'nın eski başkanlığını yapan Marat Sultanov, Kırgız somunun Sovyet sonrası bölgedeki en eski para birimi olduğunu bildirdi.
Somun sadece en eski olmakla kalmayıp, aynı zamanda en istikrarlı ve düşük enflasyonla da ünlü olduğunu dile getiren Sultanov, “Kimse somun çok kararlı olacağına inanmadı. 1993'te, diğer ülkeler bizi ülkeden bir şeyin tanıtımıyla birlikte yarın hiçbir şeyin olmayacağı konusunda uyardılar. Ancak, bize tavsiyede bulunan devletlerden, hiçbir şey kalmadı, ama biz gelişiyoruz. En güçlü para birimine sahibiz.” şeklinde konuştu.
Ülkenin daha fazla bütçesi. İşçi göçmenleri geçen yıl Kırgızistan'a 2 milyar 482 milyon dolar miktarında para aktardı. "Pikir" (Fikir) adlı analitik merkezin kurucu ortağı ekonomist Cumakadır Akeneyev, bu rakamın ülkenin bütçesinin gelir tarafının göstergesinden daha yüksek olduğunu duyurdu.
Akeneyev’e göre, Kırgızistan'dan işçi göçmenleri ülke ekonomisini destekliyor, ikmal masrafları pahasına değil, ülkeden tam destek almıyorlar. Yurtdışında seyahat ediyor ve çok fazla sorunla karşı karşıya geliyor.
Gecikmiş gaz boru hattı. Çin tarafı, Kırgızistan'ın 2022'ye kadar Türkmenistan'dan Çin'e Kırgızistan topraklarından geçecek gaz boru hattının inşası konusunda yapılan anlaşmanın ertelenmesi ricasında bulundu. Sanayi, Enerji ve Madencilik Devlet Komitesi Başkanı Ulan Rıskulov, 2013 yılında Kırgız Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında 2016 yılına kadar gaz boru hattının inşa edilmesi konusunda anlaşma imzalandığını belirtti.
Ancak söz konusu anlaşmanın farklı sebeplerden dolayı hayata geçirilmediğini ve şimdi Çin tarafının bu anlaşmayı erteleme ricasında bulunduğunu ve bunu 2022'de yapacaklarını söylediklerini dile getiren Rıskulov, “Türkmenistan'dan tahmini gaz hacmine henüz ulaşılmadığı bilinmektedir, bu yüzden inşaat askıya alınmıştır. Aynı zamanda Tacikistan'daki boru hattı henüz yapım aşamasında değil, daha sonra Alai bölgesinde Kırgızistan'da bir boru hattına bağlanması gerekiyor.” dedi.
Yarım milyarlık sözleşme. Devlet Vergi Servisi, 2018 için 1 milyon 343 vergi ihalesini vergi mükellefi ile toplam 522,9 milyon somluk sözleşme yaptı.
Bunlardan, 192.5 milyon som için 834 vergi sözleşmesi, kamu catering sektöründe girişimcilik faaliyeti yapan işletmelerle, sağlık kurumları ile 17,9 milyon som için 30 vergi sözleşmesi, konut geliştiricileri ile 231,4 milyon somluk 44 sözleşme ve diğer faaliyet türlerinde faaliyet gösteren teşebbüslerle 81.1 milyon som tutarında 435 sözleşme yapılmıştır.
Jübile koleksiyonları. Kırgız para biriminin 25. yıldönümü ile, Kırgızistan Merkez Bankası iki koleksiyon paraları yayınladı.
GSYİH büyüyor, ama yavaşça. Kırgızistan’ın Gayri Safi Yurt İçi Hasılası yıl başından bu yana % 1.3 büyüdü.
Sosyal ve ekonomik gösterge sonuçları hakkında bilgi veren Kırgızistan İstatistik Komitesi İstatistik Bilgi Derleme ve Yayımlama Daire Başkanı Çinara Turdubayeva, bu yılın Ocak-Nisan döneminde gayri safi yurtiçi hasılasının hacmi yaklaşık 133 milyar som olduğunu ve önceki yıla göre % 1.3 oranında arttığını bildirdi.
GSYH'deki büyümenin, mal ve hizmet üreten sektörlerdeki hacim artışından etkilendiğini ve böylece, GSYİH yapısındaki payları % 47 olduğunu kaydeden Turdubayeva, “Sanayi yaklaşık % 23, tarım yaklaşık % 7 ve inşaat yaklaşık % 6 olarak hesaplanmaktadır. Kumtor sahasının gelişmesi için işletmeleri dikkate almadan, belirtilen dönemde GSYH'nin hacmi 118 milyar som oldu ve % 2.5 arttı.” şeklinde konuştu.
Tarım ürünlerine talep var. Kırgızistan’da bu yıl ocak-nisan döneminde tarım ürünleri üretiminin % 1,7 oranında arttığı görüldü.
Kırgızistan Ulusal İstatistik Komitesi'ne göre, tarım, ormancılık ve balıkçılık üretimindeki artış temel olarak canlı ağırlıkta % 2,1'lik kesim için canlı hayvancılık ve kümes hayvanları da dahil olmak üzere canlı hayvancılığın büyümesinden kaynaklanmıştır.
Ticarette büyüme. Kırgızistan'ın bu yılın ilk çeyreğinde dış ticaret hacmi 1 milyar 560,2 milyon ABD doları olarak gerçekleşti ve % 19,7 arttı. Ulusal İstatistik Komitesi'ne göre, 2018 yıl raporlamalara göre, dış ticaret ilişkilerinde geçen yılın göstergelerine kıyasla, ithalatta % 35,4'lük bir artış ve ihracatta % 12,7'lik bir düşüş olmuştur. İthalat hacmindeki artış sentetik kumaş, ayakkabı, haberleşme teçhizatı ve yağ ithalatı ile sağlanmaktadır.
İhracat malzemelerindeki düşüş, uzmanlara göre, parasal olmayan altın, cevher ve değerli metallerin konsantrasyonu ihracatındaki düşüşten kaynaklanmaktadır.
Kırgız para biriminin 25. yıldönümü. Kırgızistan’da 10 Mayıs 1993’te kullanılmaya başlayan para birimi somun 25. yıldönümü kutlandı.
Etkinliğe Gürcistan, İsviçre, Özbekistan ve Kazakistan Merkez Bankaları başkanları katıldı. Rusya Ulusal Bankası başkanı danışmanı tarafından temsil edildi, Ermeni heyeti yönetim kurulu üyeleri tarafından temsil edildi, Çek Merkez Bankası yönetim kurulu üyeleri tarafından temsil edildi, Moldova Merkez Bankası başkan yardımcısı, ayrıca, Uluslararası Para Fonu'nun Genel Müdür Yardımcısı da etkinlikte yer aldı.
Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Kırgız Cumhuriyeti para biri somun 25. yıldönümüne adanan uluslararası konferansa katıldı.
Konfransta konuşma yapan Ceenbekov, para biriminin jübile vesilesiyle etkinlik katılımcılarını tebrik etti.
Kırgız somunun, eski SSCB cumhuriyetleri arasındaki ekonomik bağların kopmasına zemin hazırlandığını kaydeden Devlet Başkanı, “O zamanlarda Kırgızistan, piyasa reformlarına uygun, bağımsız parasal düzenlemeye dayandı. Kırgızistan somu 10 May 1993 tarihinde piyasaya sürüldü. Kırgız somu, yirmi beş yıl boyunca, küresel ekonomik krizlerin tekrarlanan ciddi sınavlarına dayanmak zorunda kalmanın zor bir yolundan geçti. Parasal egemenlik, enflasyonun büyümesini kısıtlamaya ve yayın balığı önemli bir değer kaybına yol açmaya izin vermiş ve bankacılık ve ödeme sistemleri istikrar ve güvenilirliklerini kanıtladılar. Günümüzde Kırgız somu, Sovyet sonrası alanda en istikrarlı paralardan biridir.” şeklinde konuştu.
Kırgız Ulusal Devlet Ajansı “Kabar”
