İsviç işadamları. İsviçreli işadamlarından oluşan grup 5-9 Eylül tarihlerinde Kırgızistan’ı ziyaret etti.
İsviçre'deki iş çevrelerinin temsilcileri, ekonominin çeşitli alanlarında aktif olarak, Kırgızistan'ın yatırım potansiyeli ve işbirliği beklentileri hakkında daha fazla bilgi aldılar.
Uluslararası İş Konseyi (IBC) İcra Direktörü Askar Sıdıkov, misafirlere IBC'nin faaliyetlerinden bahsetti ve iş ortaklarının potansiyel ortaklarla iletişim kurmaya yardımcı olabileceğini açıkladı.
IBC Başkanı, “İsviçre'nin Kırgızistan'a teknik yardım sağlamaya devam ettiğini takdir ediyoruz. İşadamlarından oluşan heyein ziyaretleri, iki ülke arasındaki ticaret ilişkilerinin gelişmekte olduğu ve daha fazla ortak proje olacağı anlamına gelir.” dedi.
Askar Sıdıkov, iki ülke arasındaki ilişkilerin Ekonomik İşler, İsviçre Eğitim ve Araştırma Bakanı Johann Schneider-Ammann'ın Bişkek'e yaptığı son ziyaretten sonra yeni bir gelişme aşamasına geldiğini söyledi.
Bu yılın Temmuz ayında, İsviçre Bakanı Bay Johann’ın başkanlığındaki geniş bir heyet Kırgızistan‘ı ziyaret etmişti.
Türkmenistan'dan gaz boru hattı. Türkmenistan-Tacikistan-Kırgızistan - Çin transit gaz boru hattının inşaatı her şeyden önce gerçekleşecek.
Sanayi, Enerji ve Madencilik Sorumlu Devlet Komitesi Başkan Yardımcsı Alımbek Orozbekov projenin başlangıçta 2013-2016'da uygulanacağını, ancak nesnel nedenlerle uygulama tarihlerinin değiştirilmesinin gerektiğini söyledi.
Projenin aksatılmasının nedenlerini açıklayan Orozbekov, “Özellikle, tarihlerin ertelenmesinin nedeni, Türkmenistan'daki gaz piyasasında dalgalanma olmasıdır. Genel olarak anlaşma aynı kaldı. Proje bölgeseldir, uzunluğu yaklaşık 1 bin km'dir, Kırgızistan'da gaz boru hattı 218 km kadar uzanacaktır. Kırgızistan'da proje tamamen özel yatırımlar pahasına gerçekleşecek, toplam 1 milyar dolar ile 1.2 milyar dolar arasında değişecek. Proje kapsamında, inşaat sırasında yaklaşık bin çalışma pozisyonunun, işletmeye alındıktan sonra 200 işyerinin oluşması planlanmaktadır. Şirketle, işçilerin % 80'inin bölge sakinleri arasında olacağına karar verdik. Bu amaçla, bugün Çin'de petrol ve gaz alanında eğitim almak için sertifikalar sunma töreni yapıldı. Burada böyle uzmanlarımız yok.” ifadelerini kullandı.
Benzin. Kırgızistan Meclisi’nin Tarım Politikası, Su Kaynakları, Ekoloji ve Bölgesel Gelişimi Komitesi, üçüncü okumada, "Kırgızistan Cumhuriyeti'nin Bazı Yasal Eylemlerinde Değişiklik Yapılmasına Dair "Hava Koruması","Çevresel Uzmanlık Üzerine " kanun taslağını onayladı.
Özellikle değişikliklerde, Gümrük Birliği'nin teknik düzenlemelerinin gereklerini karşılamayan yakıtların ve madeni yağların ithalatının Kırgız Cumhuriyeti topraklarında yapılması yasaktır. 12 Ağustos 2019'dan itibaren Kırgız Cumhuriyeti topraklarında motorlu benzin ve dizel yakıtın K4 ekolojik sınıfından daha düşük bir dolaşım ve dolaşımına izin verilmemektedir.
Kaybolan kooperatifler. Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yapılan Orta Asya'daki Kooperatiflerin Gelişimi İkinci Uluslararası Kooperatifler Forumu'nda konuşma yapan Meclis milletvekili Akılbek Caparov, Kırgızistan’da kooperatifler sayısı azaldığını söyledi.
Kooperatiflerin ürettiği ürünlerin çok az sayıda olduğunu dile getiren Caparov, “Milli İstatistik Komitesi’ne göre, 2006’da faaliyet gösteren kooperatif sayısı bin 240 olduysa, 2016’da ise sadece 340 kooperatif bulunuyordu. Kırgızistan'da sadece 4 bin 840 kişi çiftçi var. Ülkedeki ekilen arazinin sadece % 3'ü kooperatif topraklarına aittir.” şeklinde konuştu.
GSYİH. Kırgızistan'ın Ocak-Ağustos dönemlerindeki gayri safi yurtiçi hasıla hacmi 310,2 milyar som’u aştı.
Milli İstatistik Komitesi’ne göre, Kırgızistan’ın GSYİH’sı Ocak-Ağustos dönemlerinde 310 milyar olarak gerçekleşti. Ön hesaplamalar, bu göstergenin geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 azaldığını ve ekonomik büyümede yavaşlamaya işaret ettiğini göstermiştir.
Kumtor sahasının geliştirilmesi için işletmeleri hesaba katmadan sekiz ay boyunca GSYH yaklaşık 283 milyar som olarak gerçekleşti ve % 2.1 arttı.
Sanayi üretiminde düşüş. Kırgızistan’da 2018’in Ocak-Ağustos dönemlerinde sanayi üretiminde düşüş gözetildiği bildirildi.
Milli İstatistik Komitesi'ne göre, ön tahminlere göre, yılın başından bu yana sanayi üretimi hacmi, ülkenin gayri safi yurtiçi hasıla yapısında yaklaşık 146 milyar som olmuştur.
Elde edilen gösterge, metal cevherlerin % 62,4 oranında çıkarılmasındaki azalmanın yanı sıra % 18 oranında kıymetli metal üretiminin neden olduğu % 9,3 oranındaki düşüşe işaret etmektedir.
Daha fazla petrol ürünü. Kırgızistan'da 2018'in başından beri petrol ürünleri üretimi arttı.
Milli İstatistik Komitesi, Kırgızistan’da petrol ürünleri üretimi arttığı bildirdi. Büyüme oranı % 34,9'du ve bugün ülkemizde rafine edilmiş petrol ürünleri üretiminde Kırgız Petroleum Company, Celal-Abad, Kemin ve Kara-Balta’daki rafineriler olarak sadece dört işletme devreye giriyor.
Ayrıca, imalat sektöründe göstergelerdeki büyüme, tekstil sektöründe (1,5 kat), giyim (% 24,9), kauçuk ve plastik ürünler ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerinde (% 16,8) gerçekleşmiştir.
Dış Ticaret. Kırgızistan'ın Ocak-Temmuz 2018 dönemlerindeki dış ticaret hacmi 3,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Milli İstatistik Komitesi’nden yapılan açıklamaya göre, ulaşılan miktar % 14'lük büyümeye işaret etmektedir. Aynı dönemde, ihracat işlemleri % 1,6 azalırken, ithalat ise % 20 oranında artmıştır.
Uzmanlar, “İhracattaki düşüş, altın arzındaki düşüşün % 22,2, kıymetli maden cevherleri ve konsantrelerinin % 7.5 oranında azalmasından kaynaklanmıştır. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ihraç edilen altının payı % 40,1'den % 31,7'ye, kıymetli maden cevherleri ve konsantrelerinden % 8.8'den % 8.2'ye düşmüştür.” ifadelerini kullandı.
Kırgızistan’ın ticaret ortakları. 2018 başından beri Kırgızistan'ın dış ticaret hacmi 3.8 milyar dolara ulaştı ve bu rakamın yaklaşık üçte biri Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) üyesi ülkelerle karşılıklı ticarete düştü.
Kırgız Cumhuriyeti Milli İstatistik Komitesi'nin verilerine göre, ülke ile AEB üye ülkeleri arasındaki karşılıklı ticaret hacmi, Ocak-Temmuz 2017'ye kıyasla 1.3 milyar dolar olarak % 0.3 arttı.
Aynı zamanda bu ülkelere yapılan mal ithalatı % 2,8 azalırken, ihracat % 10,4 oranında artmıştır. Böylece, Kırgızistan'ın AEB ülkeleriyle karşılıklı ticaretinin en büyük payı Rusya'ya (% 66,2) ve Kazakistan'a (% 32,1) düştü.
Raporlama dönemi için Avrupa ülkeleriyle yapılan ticaret hacmi, ihracatın payının 348,5 milyon ABD doları ve ithalatının 193,3 milyon olduğu 541,8 milyon dolar oldu.
Kırgızistan'ın Çin ile karşılıklı ticaret hacmi 1 milyar 226.2 milyon dolara ulaştı.
Benzer bir tablo, Kırgızistan ile Türkiye arasındaki ticaret ilişkilerinde tipik olup, ihracatın payı 41,3 milyon dolar ve ithalat ise 168.8 milyon dolardır.
Yatırım istatistikleri. Bu yılın altı ayı boyunca, Kırgızistan'ın çeşitli sektörlerinde yabancı yatırımcıların sermaye yatırımları 247 milyon dolar oldu.
Kırgızistan Milli İstatistik Komitesi verilerine göre, bu miktar, doğrudan yabancı yatırım hacminde geçen yılın aynı dönemine göre % 33,2 oranında bir düşüş olduğunu göstermektedir. Daha sonra hacmi 369,5 milyon dolara ulaştı.
Yüzde olarak, alınan fonların çoğu maden çıkarma işletmelerine (% 27,8) ve jeolojik keşfe (% 19,6) yönlendirildi.
Hammaddelerin işlenmesine yönelik şirketler, alınan toplam miktarın % 16.1'ini aldı. Fonların % 11,7'si finansal aracılık, % 9'u bilgi teknolojileri geliştirme ve % 15,8'i diğer % 15,8'ine yönelmiştir.
Kırgızistan'da yabancı şirketler. Milli İstatistik Komitesi'nin en son verilerine göre, Kırgızistan'da 3 bin 107 yabancı şirket var ve toplam sayının % 42'si (1 bin 328) ortak şirkettir.
Kırgızistan'da işlerini yürüten yabancı şirketlerin büyük kısmı Bişkek'te (2 bin 579), ya da toplam sayının % 80'ini oluşturuyor.
Yabancı yatırım şirketlerinde 62.5 binin üzerinde kişi ya da reel sektörde çalışanların % 31,3'ü istihdam edilmektedir. Bunların % 75'inden fazlası erkekler.
Geçen yılın sonuçlarını takiben, yabancı yatırım kuruluşlarının sanayi ürünleri (iş, hizmet) hacmi 124.4 milyar som olmuştur. Genellikle plastik kaplar, mobilya, pencere çerçeveleri, makarna ürünleri, çay ve içecekler üretiyorlar.
Kırgızistan’ın hızlı hareket eden kesimleri. Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te Kırgızistan-Rusya İş Forumu’nda konuşan Ekonomi Bakanı Yardımcısı Eldar Abakirov, ülkenin hızla ödenen ve kârlı beş sektörüne değindi. Abakirov, Kırgızistan Hükümetinin iş faaliyetlerini yürütmek ve yatırım ortamını iyileştirmek için elverişli koşullar yaratmak için her türlü önlemi aldığını söyledi.
Abakirov, “Bu forumun ülkelerimiz arasındaki ticaret ve ekonomik ilişkilerin daha da güçlenmesi ve geliştirilmesinde önemli bir olay olarak görüyoruz. Bu bağlamda, Rusya'daki iş çevrelerinin temsilcileri ile sanayi, ticaret ve diğer karşılıklı yarar sağlayan yakın temasların kurulacağı bu iş forumundaki umutları belirliyoruz.” dedi.
Ekonomi Bakan Yardımcısı, Kırgızistan'da dikiş endüstrisi, tarım ürünlerinin işlenmesi, turizm, bilgi teknolojileri ve tıp gibi gelecek vaat eden beş geleceğin bulunduğunu söyledi.
Kabar Haber Ajansı
