Geçen hafta Kırgızistan, her zaman olduğu gibi önemli finansal ve ekonomik haberlerle zengindi. Bunların çoğu uluslararası ilişkiler ile ilgili oldu. Geçen hafta belirtilen plan ve anlaşmalar uygulanacaksa, yakın gelecekte önemli finansal ve yatırım fonları ADB, Çin, Hindistan ve ayrıca özel şirketlerden Kırgızistan'a gelmelidir.
ADB'den gelen fonlar. Asya Kalkınma Bankası (ADB), Kırgızistan'ın Karakol ve Balıkçı kentlerindeki kanalizasyon tesislerinin rehabilitasyonu için maddi yardımda bulunacak.
Geçen hafta, Kırgızistan Meclisi Bütçe ve Finans Komitesi, 28 Aralık 2018’de başkent Bişkek’te “Kırgızistan Cumhuriyeti ile ADB arasındaki Isık Göl Atık Su Yönetimi Projesi” ve Kırgızistan ile Asya Kalkınma Bankası Isık Göl Atık Su Yönetimi Projesi arasındaki Hibe Anlaşması konulu anlaşmanın onaylanmasına dair yasa tasarısını onayladı. ADB’nin Kırgızistan’a sağlayacağı kredi miktarı 41,82 milyon dolar olacaktır.
Kırgızistan, Petersburg Ekonomik Forumu'nda. Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Ceniş Razakov, geleneksel yıllık St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu'nda Kırgızistan'ı temsil etti.
Razakov, forumun açılış törenine ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de katıldığı genel kuruluna iştirak etti.
“Avrasya Ekonomik Birliği. Gelecek stratejisi” konulu panelinde konuşma yapan Başbakan Yardımcısı, panelde Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ve Çin’in gümrük sınırlarını aşan uluslararası taşımacılık malları ve taşıtları konusunda bilgi alışverişinde anlaşma imzalandı.
Razakov, Avrasya Kalkınma Bankası tarafından düzenlenen "Yatırım İşbirliği: Kalkınma ve Bütünleşme" konulu etkinlikte konuşma yaptı.
Forum kapsamında ayrıca, Razakov Katar tarafının girişimiyle Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdülrahman Ben Jassim El Sani ile bir araya geldi.
Makmal altın şirketi için para. Kırgızistan’daki Makmal Gold Company projesinin uygulanması için, “Munson Group” LLC'nin kurucusu ilk olarak 1 milyon dolar tutarında para yatırdı.
2018’de yapılan duyuruya ilişkin ülke başkanının kararnamesi uyarınca, Bölgelerin kalkınması Yılı ılı ve Kırgızistan Cumhuriyeti “Birlik. Güven. Yaratılış” konulu hükümet planı çerçevesinde, 27 Mart 2019'da, Kırgızistan OJSC ve Manson Group LLC'nin kazananı, Makmalzoloto Kombine şubesi bazında ortak girişim oluşturmak için bir anlaşma imzalamıştı.
Günümüzde, Kırgızistan OJSC'nin varlıklarının Makmal altın şirketi şubesine ortak girişimin yetkili sermayesine devredilmesi süreci devam etmektedir.
GSYİH büyüyor. Kırgızistan'da, ilk tahminlere göre, gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) Ocak-Mayıs dönemlerinde 184 milyar som olarak gerçekleşti.
Kırgızistan Milli İstatistik Komitesi, düzenlediği basın toplantısında, ülkenin GSYİH’sı 4 ayda 184 milyar som olarak gerçekleşerek geçen yıla kıyasla yüzde 5.6 arttığını açıkladı. Kumtor altın üretimini geliştiren işletmeler hariç, Ocak-Mayıs 2019’da GSYH'nin hacmi 161 milyardan fazla oldu ve % 1.5 oranında arttı.
Ocak-Mayıs 2018'e göre sanayi üretimindeki artış, baz metal (% 47,2), metal cevher üretimi (% 38,2), kömür (% 19,8), tekstil üretimi (% 8.3 oranında), ham petrol ve doğal gaz (% 15.5 oranında) üretimindeki artıştan kaynaklandı.
Büyüme aynı zamanda tarımda % 1,7 olarak kaydedildi ve çoğunlukla hayvancılıktaki artıştan kaynaklandı. Büyüme ayrıca, inşaatta % 5, toptan ve perakende ticaretinden % 4,4 kaynaklanmıştır.
Yoksulluk azalıyor. Kırgızistan'da, 2018'de yoksulluk oranı % 22,4 idi ve bir önceki yıla göre % 3,2 azaldı. Aşırı yoksulluk % 0,6 seviyesindeydi ve geçen yıla göre % 0,2 azaldı.
Kırgızistan'da 1,4 milyondan fazla insan yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Kırgızistan Milli İstatistik Komitesi’nin Bişkek’te düzenlediği basın toplantısında konuşan Hanehalkı İstatistikleri Daire Başkanı Galina Samohleb, yoksulluk içinde yaşayan nüfusun % 68'i kırsal alanlarda yaşadığını dile getirdi.
Samohleb, “Aşırı yoksullukta 35 bin kişi yaşıyor. En yüksek yoksulluk düzeyi Oş’ta (% 35,5), ardından Batken (% 33,8), Celal Abad’da (% 32,2), Narın’da (% 30,6), Isık Göl’de (% 21.5), Talas’ta (% 22.1), Çüy’de (% 15.6), Bişkek'te (% 15.5) gözleniyor.” ifadelerini konuştu.
Endüstriyel ürünler. Kırgızistan’da sanayi üretimi 104 milyar som olarak gerçekleşti.
Kırgızistan Milli İstatistik Komitesi’nin düzenlediği basın toplantısında, ülkenin sanayi üretimi 104 milyar som olarak gerçekleştiği ve Ocak-Mayıs 2018’e kıyasla, bu göstergenin baz metallerin (% 47.2), metal cevherlerin (% 38.2), kömür (% 19.8), doğal gaz (% 15,5 ile) ve tekstil üretimi (% 8,3 ) arttığı kaydedildi.
Hacim artışının % 1,7 tarımda, % 5,0 inşaatta, % 4,4 toptan ve perakende ticaretinde olumlu eğilimler gözlendiği açıklandı.
Kırgızistan’da Çin işi. Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te, Çin Başkanı Şi Cinping’in ülkeye gerçekleştirdiği devlet ziyaretine ithaf edilen Kırgızistan-Çin İş Forumu düzenlendi.
Kırgızistan’ın yatırım potansiyeli ve Çin yatırımcılarının olanaklarının sunumu yapılan foruma Başbakan Birinci Yardımcısı Kubatbek Boronov ve Çin’in Bişkek Büyükelçiliği Ticaret ve Ekonomik İşlerden Sorumlu Danışman Lee Yue katıldı.
Boronov, Şi Cinping’in İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nın ortak yapısı konseptinin ardından Kırgız-Çin ilişkilerinin yeni bir düzeye ulaştığını belirterek, hem hükümet düzeyinde hem de Kırgızistan ve Çin’in iş çevreleri arasında aktif bir işbirliği yapıldığını kaydetti.
Ticaret ve ekonomik işbirliği konusuna değinen Başbakan Birinci Yardımcısı, 2018’de Çin’den yapılan doğrudan yabancı yatırım hacminin 338 milyon 92.6 bin dolar olduğunu vurgulayarak son yıllarda Çin'den gelen yatırımcılar için en cazip sektörler madencilik (54.3), imalat (% 23), profesyonel, bilimsel ve teknik faaliyetler (23) olduğuna işaret etti.
Forumda Çin heyetine başkanlık eden Lee Yue, Kırgızistan'daki Çinli firmaların ağırlıklı olarak tarlaların, petrol arıtma ve tarımın geliştirilmesine yatırım yaptığını söyledi.
Lee Yue, “Kırgızistan ve Çin arasındaki ilişkilerin uzun bir dostluk geçmişi var. Son yıllarda arkadaşlık güçlendi. Ticaret ve ekonomik işbirliği derinleşmeye devam ediyor.” diye konuştu.
Milyarlık yatırım. Kırgızistan-Çin İş Forumu kapsamında, 7,7 milyar dolar değerinde 24 anlaşma imzalandı.
Yatırım Teşvik ve Koruma Ajansı Direktörü Şumkarbek Adılbek Uulu, iki ülke arasında düzenlenen iş forumunda 24 anlaşmaya imza atıldığının altını çizdi.
Şumkarbek Adılbek Uulu, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kırgızistan ile Çin arasında imzalanan büyük ölçekli projelerden biri metalurji endüstrisi ve sırasıyla 2 milyar dolar ve 150 milyon dolar tutarında iki tarımsal sanayi parkının inşasını öngören proje olduğunu vurguladı.
Delhi’ye uçuşlar. Kırgızistan’ın Hindistan Ticaret ve Sanayi Odası temsilcisi Kalıbek Uulu Bekturgan, Bişkek ile Delhi arasında doğrudan uçuşların açılması planlandığını açıkladı.
Temaslarda bulunmak üzere Kırgızistan’a gelen Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Bişkek ziyareti kapsamında başkentte Kırgızistan-Hindistan İş Forumu düzenlendi.
Ülkeler arasındaki ticaret hacminin 37 milyon dolar olarak gerçekleştiğini ve bunun Hindistan’ın büyük bir ülke olduğunu göz önüne alarak çok az olduğunu vurgulayan temsilci, “Bu rakamı artırmayı planlıyoruz. Kırgız işadamları Hindistan'a bal ve kuru meyve ihraç etmeye hazır, Hindistan vatandaşları da ürünlerimizi çok seviyorlar. Ayrıca, birçok Hint işadamı Kırgızistan’a ilaç ihraç etmekle ilgileniyor, bildiğimiz gibi, Hindistan’da bu endüstri çok gelişti.” diye konuştu.
Hindistan ve savunma. Hindistan’ın savunma ve havacılık şirketinin Kırgızistan'la işbirliği yapmaya hazır olduğu bildirildi.
Temaslarda bulunmak üzere Kırgızistan’a gelen Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Bişkek ziyareti kapsamında başkentte Kırgızistan-Hindistan İş Forumu düzenlendi.
Forumn ardından gazetecilere açıklamada bulunan Mahendra Grup şirketi Başkanı Şukla, şirket savunma ve havacılık alanlarında faaliyet gösterdiğini kaydetti.
Şukla, “Kırgızistan ve Hindistan'ın ortak bir sorunu var. Bu, çoğu askeri teçhizatın SSCB zamanlarından beri kullanılması. İki ülkemizin askeri teçhizatı değiştirmesi ve iyileştirmesi gerekiyor. Şirketimiz bu sorunu çözmede işbirliği yapmak istiyor. Ayrıca şirketimiz turizm sektöründe kullanılabilecek küçük uçakların serbest bırakılması veya sınırların gözden geçirilmesi ile uğraşmaktadır. Bu benim ilk Kırgızistan ziyaretim, işbirliği ve talep konularını ele almak için Savunma İşleri Devlet Komitesi, Ekonomi Bakanlığı ve Yatırım Teşvik Ajansı temsilcileriyle bir dizi toplantı yapmayı planlıyorum.” ifadelerini kullandı.
Hint yardımı. Hindistan, Kırgızistan’da özel sektörün geliştirilmesi için 200 milyon dolar sağlayacak.
Başkent Bişkek’te düzenlenen Kırgızistan-Hindistan İş Forumu’nda konuşma yapan Hindistan Başbakanı Narendra Modi, ülkesinin Hindistan’a özel sektörün gelişmesi için 200 milyon dolar tahsis edeceğini açıkladı.
Kırgızistan’a yaptığı ziyaretinden ve Kırgızistan lideri ile bir araya gelmekten mutluluk duyduğunu dile getiren Modi, iki ülke arasında birçok benzerlik olduğunu vurgulayarak, “Ortak bir kültürel mirasımız olduğunu hissediyorum. Hindistan ve Kırgızistan, yüzyıllardır arkadaş olmuştur ve ilişkimiz kültürlerin yakınlığını yansıtıyor. İkili ilişkilerin hemen hemen tüm alanlarında işbirliği yapıyoruz. İlişkilerimizi stratejik işbirliği seviyesine yükseltmede anlaştık. Ayrıca askeri teknik terimlerle de işbirliği yapıyoruz. Kredi kapsamında, Hindistan özel sektörün gelişimi ve Hintli firmaların Kırgız ekonomisine katılımını artırmak için 200 milyon dolar sağlayacak.” diye konıştu.
Resmi temaslarda bulunmak üzere başkent Bişkek’te bulunan Hindistan Başbakanı, görüşmelerde tarafların karşılıklı çıkarların neredeyse tüm sorunlarını görüştüğünü vurguladı.
Modi, görüşmeler bitiminde, Kırgız tarafına sıcak karşılama ve üst düzeyde düzenlenen ŞİÖ Zirvesi için teşekkür ederek Ceenbekov'u resmi ziyaret için Hindistan'a davet etti.
Kırgız Ulusal Haber Ajansı KABAR
