2 milyarlık ticaret. Son üç yılın sonuçlarına göre Çin, Kırgızistan'ın dış ülkelerle ticaretinde ilk sırada yer alıyor.
Kırgızistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nurlan Abdrahmanov, bu hafta Bişkek'te düzenlenen Kırgızistan-Çin Uzman Analitik Diyaloğu Forumunda, 2018'de iki ülke arasındaki ticaretin en yüksek seviyeye ulaştığını ve rakamın 2 milyar dolar olduğunu açıkladı.
Abdrahmanov, “Doğrudan yatırım girişi 245,43 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. İkili işbirliğinin en önemli ve gelecek vaat eden alanları altyapı, ulaştırma, enerji, işleme, madencilik endüstrisi ve ayrıca Sincan Uygur Özerk Bölgesi - Kırgızistan sınır ötesi işbirliği alanında işbirliğidir.” diye konuştu.
GSYİH büyümesi. Ön tahminlere göre, bu yılın dört ayında Kırgızistan'ın gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) 149 milyar 622.6 milyon som olarak gerçekleşti.
Milli İstatistik Komitesi, başkentte düzenlediği basın konferansında, elde edilen rakamın büyümesinin geçen yılın aynı dönemine göre % 5.7 oranında olduğunu bildirdi.
Sanayinin makroekonomik gösterge yapısındaki payı 84 milyar 106,8 milyon som'dan fazla ve geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 16 arttığı belirtildi.
Belirtildiği gibi sanayi üretiminin artması, baz metallerin (1.4 kat), kömürün (% 26.4 ile), ham petrol ve doğal gazın (% 16.5 ile), tekstil ve giysi üretiminin (% 21.2 ile) artması nedeniyle elde edildi.
İnşaat, toptan ve perakende ticarette hacim artışı % 4.3, tarımda % 1.8 olduğu kaydedildi.
İhracat artışı. Milli İstatistik Komitesi tarafından yapılan ön tahminlere göre, 2018 yılının aynı dönemine kıyasla, ülkenin dış ticaret hacmi % 3,3 azaldı. Aynı zamanda ihracatın payı % 13,7 artarken, ithalat hacmi ise % 8,7 oranında düşmüştür.
Kırgızistan'ın dış ticaret hacmi, bu yılın ocak-mart ayları arasında 1 milyar 533,3 milyon ABD doları olarak gerçekleşti ve ihracattaki artışın yanı sıra ithalatın payının da azalması ile karakterize olmuştur.
Kırgızistan’ın, Avrupa Ekonomik Birliği’ne (AEB) üye devletlerle belirtilen dönemde karşılıklı ticaret hacmi, 509,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve Ocak-Mart 2018'e göre % 3,5 oranında azalarak, ihracat teslimatlarında % 18,7 oranında ve ithalattaki artıştan (% 1,9 gelir) kaynaklanmıştır.
Kırgızistan'ın Türkiye ile ticaret hacmi ocak-mart döneminde 71.6 milyon dolara ulaştı, ithalattaki payı da ihracata göre önemli bir avantaja sahip olarak 52.2 milyon dolar olmuştur.
Ülkenin AEB’ye üye ülkeleriyle karşılıklı ticaretinin en büyük payı Rusya (% 61) ve Kazakistan (% 37,8) oldu.
Maaş artışı. Kırgızistan'da çalışan başına ortalama aylık ortalama ücret 15 bin 716 som. Bu ortalama miktar, Kırgızistan Milli İstatistik Komitesi tarafından ülke genelinde büyük işletmelerin rapor edilmesine dayanılarak hesaplandı.
Milli İstatistik İstatistik Komitesine göre, küçük işletmelerin ve kuruluşların çalışanlarının bordro beyanları hesaplamada yer almadı.
Hesaplamalar, bu yılın ocak-mart ayları arasında ulaştırma ve lojistik şirketleri ile otel ve restoranların yanı sıra her türlü ekonomik faaliyette bulunan işletmeler ve kuruluşlarda ortalama aylık ücret artış oranının arttığını göstermiştir.
Halen, 1 ABD doları döviz kuru 69,8 Kırgız som. Kırgızistan'daki çalışan başına ortalama aylık ortalama ücret 225 ABD dolarıdır.
Yeni sanayi kuruluşu. Kırgızistan’da ilk defa kurulan, başkent Bişkek'te, ev tipi radyatör üretimi için bir tesis açıldı.
Başbakanlık Yatırımlar Teşvik ve Koruma Ajansı Direktörü Şumkarbek Adilbek uulu, tesisin inşası için 40 milyon dolar yatırım yapıldığını ve üç yıl boyunca lansmanı için müzakereler gerçekleştirildiğini söyledi.
Şumkarbek Adilbek uulu, “Bu tesisin inşası için Nisan 2016'da Çinli bir yatırımcı ile görüşmelere başladık ve ekim ayında onay alındı, aynı zamanda inşaat çalışmaları başladı. Bu tesisin inşaatı için 40 milyon dolar yatırım yapıldı. Tesisin inşaat çalışmalarından sonara 500 iş yaratılması bekleniyor.” dedi.
Bankaların karı. 2018 yılının sonunda, Kırgızistan'ın ticari bankalarının kârı, bir yıl önce elde edilen seviyenin % 38'inin üzerinde olarak % 3,3 milyar som olarak gerçekleşti.
Kırgızistan Merkez Bankası verilerine göre, Kırgızistan'ın finans sektöründe 18'i yabancı sermayeli 25 ticari bankası var. Bankaların faaliyetleri kârlı olarak kabul edildi, çünkü geçen yılın sonunda, faaliyet gösteren toplam banka sayısından 21'i kar etti, ancak 4 banka zarar etti. Optima Bank OJSC, FINCA Bank CJSC, Demir Kırgız Uluslararası Bankası CJSC, Ayil Bank OJSC, alınan kar konusunda lider oldular.
Aynı zamanda, mevcut 25 bankanın yanı sıra, Kırgızistan'daki 3 bankanın da tasfiye sürecinde olduğu açıklandı. Onlar AsiaUniversalBank OJSC, Manas Bank CJSC, Isık Göl Investbank OJSC ve diğer ikisinin de lisanslarının geri alındığı açıklandı.
Slovakya ile iş. Kırgızistan Ticaret ve Sanayi Odası binasında “Slovakya, iş ve ticaret için güvenilir ortağınız” konulu İş Forumu düzenlendi.
Slovakya ile Kırgızistan işadamları arasında iş bağlantılarının kurulmasını amaçlayan etkinlik, Slovakya’nın Bişkek Büyükelçiliği ve Slovakya Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanlığı desteğiyle Kırgızistan Ticaret ve Sanayi Odası tarafından organize edildi.
Slovakya girişimcilerinin hizmetlerini ve ürünlerini sunduğu etkinlikte ayrıca, Slovakya’nın yatırım iklimi ve ekonomisinin çekici alanlarının sunumu yapıldı.
İş Frumunda konuşma yapan Slovakya’nın Bişkek Büyükelçisi Milan Kollar, ülkeler arasındaki ticaret hacminin düşük seviyede olduğuna vurgu yaparak, “Oysa ticaretin ve ekonomik işbirliğinin gelişmesi için çok büyük bir potansiyel var. Slovakya, Avrupa'nın merkezinde uygun bir coğrafi konuma sahiptir. Uzmanlara göre, Slovakya en hızlı ekonomik büyümeye ve iş yapmak için en iyi koşullara sahip bir ülkedir” diye konuştu.
Ülkenin endüstrisindeki özel bir yerin otomotiv endüstrisi ve elektronik ekipman üretimi olduğunun altını çizen Milan Kollar, “Ekonominin bu sektörleri, ürün ihracatında önemli bir rol oynar ve aslanın iş payını sağlıyor.” dedi.
Slovakyalı işadamlarının Kırgızistan’daki organik ürünler ilgilendirdiğini kaydeden Büyükelçi, ceviz, bal ve diğer tarım ürünlerini ithal etmeye hazır olduklarını söyledi.
Yıllar boyunca, birçok Slovak şirketi Kırgızistan'da faaliyet gösteriyor. Slovak firmaları ayrıca foruma katıldılar ve çalışmalarının elde ettiği sonuçları hakkında bilgi verdiler.
Forum katılımcıları, bu toplantının daha başarılı bir ortaklığın başlangıcı olacağı konusunda aynı fikirde bulundu.
2 milyar dolarlık projeler. Kırgızistan’ın Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) dönem başkanlığı çerçevesinde “ŞİÖ, işbirliğinin sınırlarının genişletilmesi” adlı bir iş forumu düzenlendi.
Forum kapsamında ve Çin Başkanı Şi Cinping’in Kırgızistan’a devlet ziyareti arifesinde, iki ülke arasında 2 milyar doların üzerinde projelerin uygulanması konusunda 5 mutabakat ve 3 anlaşma imzalandı:
- Kırgızistan Yatırım Teşvik ve Koruma Ajansı, LLC Shenzhen Daren Group, LLC Lingbao Altın Grubu ile Full Gold Mining LLC arasında bir altın işleme tesisinin inşası için işbirliğinin mutabakatı (planlanan yatırım tutarı 500 milyon dolar);
- Kırgız Cumhuriyeti Yatırım Teşvik ve Koruma Ajansı, LLC Shenzhen Daren Grubu, AOOSOO Lingbao Altın Grubu ve LLC Orta Asya Kıymetli Maden Borsası kurulması için LLC Tam Altın Madenciliği arasındaki işbirliğinin mutabakatı (planlanan yatırım tutarı bin 500 milyon dolardır);
- Kırgız Cumhuriyeti Yatırım Teşvik ve Koruma Ajansı ile Orta Asya Kanton Fuarı'nı düzenlemek için Guangdong Eyaleti Yapı ve Kaplama Malzemeleri Birliği arasındaki işbirliğinin mutabakatı;
İş forumunun temel amacı, iş işbirliğini güçlendirmek, yeni ortaklar aramak, güncel konuları görüşmek, ŞİÖ iş topluluğunun profesyonel potansiyelini güçlendirmek ve öneri başkanlarının gelecek toplantısına yönelik öneriler ve öneriler geliştirmek oldu.
Kırgız Ulusal Haber Ajansı KABAR
