Kırgızistan’ın haftalık ekonomik haberleri (22-27 Temmuz)

Haber analiz 0

Gıda Güvenliği. Kırgızistan’ın gıda güvenliği% 75 oranında sağlanmaktadır.

Kırgız Cumhuriyeti Devlet Malzeme Rezervleri Fonu Başkan Yardımcısı Rustam Karakulov, yıl sonuna kadar gıda güvenliğinin % 100'e kadar sağlanacağını söyledi.

Bu yıl Devlet Malzeme Rezervleri'nin 40 bin ton tahıl almayı planladığını sözlerine ekleyen Karakulov, “Bugün Kazakistan'dan 11 bin ton tahıl alımı yapıldı ve yerli çiftçilerden 15 bin tonluk alım yapılması planlanıyor.” dedi.

Tatil kasabasında su. Kırgızistan’ın Isık Göl bölgesine bağlı Çolpon Ata şehrinde, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Avrupa Yatırım Bankası (AYB) ve Avrupa Birliği (AB) tarafından sağlanan su temini sistemini geliştirmek için 5,1 milyon avro yatırım yapıldı.

Aktarılan para, bazıları 60 yıldan daha uzun bir süre önce kurulmuş olan eski boruları değiştirmek için kullanılacak ve bu da kalite kontrolünü iyileştirmenin yanı sıra düşük su kalitesiyle ilişkili hastalık riskini azaltmaya yardımcı olacaktır.

İki kazıcı yükleyici, bir kamyon ve toplamda 271.604 avroluk mobil atölye olmak üzere özel ekipman teslim edildi. Teslim törene Çolpon Ata Belediye Başkanı Talant Sarbagışev, su şirketi müdürü Mahmud Turdahunov, AB’nin Bişkek Büyükelçisi Edward Auer ve EBRD Orta Asya Bölge Ofisi Başkanı Neil McCain katıldı.

Yeni ekipman, su işletmecisinin şehirdeki su temini ve sıhhi altyapı altyapısının iyileştirilmesi sürecini başlatmasına yardımcı olacak. Yatırımlar, temiz suya erişimi iyileştirecek, su kaybını azaltacak, iklim değişikliğine karşı dayanıklılığı artıracak ve Çolpon Ata su işletmesinin işletme maliyetlerini optimize edecektir.

Fon, EBRD ve AYB tarafından sağlanan her biri 1 milyon avroluk iki paralel krediden oluşuyor ve ayrıca AB tarafından hibe esasına göre 3,1 milyon avro sağlandı.

Yatırım, projenin uygulanmasını ve kurumsal kalkınma programının (Kanada, Finlandiya, Almanya, İrlanda, Japonya, Güney Kore, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç, İsviçre, Çin'in Taipei ve İngiltere tarafından finanse edilen) EBRD Erken Geçiş Fonu'ndan desteklenmesi için 1,1 milyon avro hibe ile desteklenmiştir.

EBRD, bugüne kadar Kırgız Cumhuriyeti ekonomisine, çoğu özel işletme gelişimini desteklemek amacıyla 744 milyon avroluk yatırım yaptı. Sadece 2018 yılında, Banka toplam değeri 37,5 milyon avro olan 16 proje imzaladı. Ülke genelinde 19 su temini projesine 153 milyon avrodan fazla yatırım yapıldı.

AB, 2014 ve 2019 yılları arasında, eğitim, entegre bölgesel kalkınma ve hukukun üstünlüğü gibi sektörlerde 174 milyon avo ile Kırgızistan'ı destekledi. Ayrıca, AB'nin su sektöründeki yatırımları desteklemek için 90,5 milyon avro tutarında hibe sağladı.

Gümrük çelişkileri. Kırgız Cumhuriyeti Devlet Gümrük İdaresi, Kazak tarafının Çin'den “gri ithalat” ın Kırgızistan'dan geldiği yönündeki suçlamalarına verdiği cevabı açıkladı. Komşu ülkeden gelen meslektaşlar, kaçakçıların tamamlanmamış kontrol noktaları kullanarak Kırgızistan'a mal ithal ettiğini söyledi.

Kırgızistan Devlet Gümrük Hizmeti’nin basın servisi tarafından yapılan açıklamada, “Son zamanlarda, bir dizi medya kuruluşu Kazakistan’ın Kırgızistan’ı Kazakistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Devlet Gelir Komitesi’ne atıfta bulunarak Çin’den ithal ettiği gri ithalatı yapmakla suçladığını bildirdi.” denildi.

Bununla birlikte, ayna istatistiklerine göre, Çin’in Kazakistan’a mal ihracı ve Kazakistan’ın Çin’den ithal ettiği ve bu sorunun Kazakistan’da bulunduğunu gösteren verilerde büyük bir tutarsızlık var.

Böylece, 2015 yılında Çin'den Kazakistan'a mal ihracatı ile Kazakistan'dan Kazakistan'a mal ithalatı arasındaki fark 3,3 milyar dolara, 2018 yılında ise 6 milyar dolara yükselmiştir, yani neredeyse iki katına çıkmıştır.

Bu nedenle, Kazakistan'daki donanımlı kontrol noktalarına rağmen, bu sorun yalnızca ağırlaştırılmaktadır.

Yatırım koruması. Kırgızistan Ekonomi Bakanlığı'nda, geçen hafta, 22-25 Temmuz 2019 tarihlerinde, Kırgızistan ve Macaristan hükümetleri arasında yatırımların teşviki ve karşılıklı korunmasına ilişkin taslak anlaşmayı görüşmek üzere müzakereler yapıldı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, görüşmeler sırasında, her iki ülkenin ulusal çıkarlarını göz önünde bulundurarak, bireysel normların yaklaşımları hakkında tam bir anlayışa ulaşıldığı bildirildi.

İki ülkenin hükümetleri arasındaki ikili yatırım anlaşmasının ülkeler arasındaki yatırımları geliştirmek ve korumak için şartlar yaratacağı vurgulanan açıklamada, elde edilen sonuçların iki ülkenin işleri için karşılıklı yarar sağlayan işbirliğinin daha da derinleşmesinin temelini oluşturacağının altı çizildi.

Açıklamada ayrıca, anlaşmanın özel yatırımları teşvik etmek için ülkeler arasındaki ticaret ve ekonomik bağların güçlendirilmesine yardımcı olacağı ifade edildi.

Devlet borç ödemesi. 31 Mayıs 2019 tarihi itibariyle Kırgızistan'ın kamu borcu 4 milyar 453,86 milyon ABD doları olarak belirlendi, Maliye Bakanlığı Merkez Hazine Müdürü Marlen Amandıkov Kabar Haber Ajansı binasında düzenlediği basın toplantıda Kırgızistan’ın kamu borcu konusunda açıklamalarda bulundu.

Amandıkov, dış borcun % 84.9 (3.783 milyar ABD doları), iç borcun % 15.1 (670.9 milyon ABD doları) tutarında olduğunu açıkladı.

Amandıkov, “Ocak-Haziran 2019'da, devlet borç yükümlülüklerini geri ödemek için ulusal bütçeden 12 milyar 684,5 milyon som tahsis edildi. Bunlardan 6 milyar 718 milyon som dış borç, 5 milyar 966,5 milyon som yurtiçi borç.” dedi.

Öğretmenler ve maaşları. Kırgızistan'da öğretmen maaşları 1 Eylül'e kadar artırılacak.

Kırgız Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Merkez Hazine Müdürü Marlen Amandıkov, hesaplamaların yapıldığını söyleyerek, “Öğretmenlerin ve doktorların maaşlarını artırmak için çeşitli seçenekler göz önünde bulunduruluyor % 20, 30 ya da 40 oranında,” dedi.

Bölgesel dengesizlik. Bu hafta resmen Kırgızistan bölgelerinin düzensizce geliştiği söyleniyor.

Kırgızistan Başbakanı Muhammedkalıy Abılgaziyev, Kırgızistan Hükümeti toplantısında “bazı bölgeler ileride ilerliyor, bazılarında ise sorunlar hala çözülemedi.” dedi.

Başbakan, “Bölgelerin gelişiminde dengesizlik var. İki yıldır üst üste, cumhurbaşkanı ülkedeki bölgesel kalkınmayı ilan ediyor. Bu, her birimizin çalışmasının sistemleşmesine ivme kazandı. Ve son iki yıl gerçekten değişmeye başladı. Bir şeyi anlamalıyız ki, bölgelerin gelişimi tüm yönleri birleştiren karmaşık ve zor bir iştir.” ifadesini kullandı.

Başbakan, bölgesel kalkınmanın asıl amacının üretimi arttırmak, nüfus gelirini arttırmak, ek işleri yaratmak ve nüfusun yaşam kalitesini yükseltmek olduğunun altını çizdi.

Ana faktörler Bu hafta, Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti toplantısı sırasında, ülkenin 2019'un ilk yarısına ilişkin sosyo-ekonomik gelişiminin sonuçları gözden geçirildi.

Ekonomi Bakanı Sancar Mukanbetov, ülkenin GSYİH'sinin altı ay boyunca gerçekleşen reel büyüme oranı % 106,4 seviyesindeyken, Kumtor sahasını geliştiren işletmeler hariç, reel bazda GSYİH % 2,1 arttığını kaydetti.

Mukanbetov’a gore, ekonomik büyüme, aşağıdakiler dahil olmak üzere ekonominin tüm sektörleri tarafından sağlanır: tarımda, hacim gerçekten% 1,7 oranında artmıştır; sanayide % 20,5; inşaatta % 5,9; hizmet sektöründe % 1,4 ile. GSYİH büyümesine ana katkı, GSYH'ye katkısı 4,1 puan olan sanayi sektörü tarafından, temelde Kumtor mevduatını geliştiren işletmelerde metal üretiminin büyümesi nedeniyle, % 20,5'lik gerçek bir büyüme oranı ile yapılmıştır.

Sanayide, bir bütün olarak Ocak-Haziran 2019 dönemine ait sonuçlar, büyüme oranlarının olumlu dinamikleri ile nitelendirilmektedir. Sanayi kuruluşları 127.5 milyar som adet ürün üretti, fiziksel hacim endeksi 2018'e gore % 119.7 olarak gerçekleşti.

Kırgızistan Cumhuriyeti'nin dış ticaret hacmi 2 milyar 693,2 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiş ve ihracatın 727,6 milyon ABD doları ve % 3,7 artarak ithalatı da dahil olmak üzere 2018 yılının aynı dönemine gore % 2,6 oranında azalmıştır (1 milyar 965,6 milyon ABD doları) % 4,7 azalma). Ciro yapısında, ihracat % 27, ithalat % 73 olarak gerçekleşmiştir. Altın hariç tutulduğunda, mal ihracatı % 15.0 azalarak 415.2 milyon dolara geriledi.

Yeni işyerleri. Hükümet bu hafta yaptığı açıklamada, yılın ilk yarısında Kırgızistan'da 108 işletme açıldığını ve 25 bin iş yaratıldığını açıkladı.

Kırgızistan'ın gayri safı yrt içi hasılası (GSYİH) yılın başından bu yana % 6,4 büyüdüğünün altını çizen Başbakan Muhammedkalıy Abılgaziyev, “Fakat şunu söyleyelim ki, burada aslan payı Kumtor'dan (Kırgızistan’da altın madeni) geliyor. Bu payı azaltmalı ve başka endüstriler geliştirmeliyiz.” diye konuştu.

Hükümetin en önemli meselelerinden biri iş yaratma olduğuna işaret eden Başbakan, “Yakında madencilik tesisi Makmalzoloto faaliyete geçecek. Ayrıca, Kiçi çaarat’ın açılması ve oraya 140 milyon dolaryatırım yapılması bekleniyor. Buna ek, tesisin açılmasıyla 400 istihdamın yaratılması planlanıyor.” ifadelerini kullandı.

Abılgaziyev, hükümet projesi Ceruy (altın depozitosu) çalışmaya başladığında, orada en az 500 dolarlık bir maaşla binlerce iş yaratacağını belirtti.

Tarımın gelişimi konusuna değinen Hükümet Başkanı, “Nüfusun % 75'i köylerde yaşıyor, bu yüzden orada iş yaratmalıyız. Talas'a yeni bir tür fasulye getiriliyor, sığır ırkları iyileştiriliyor. Altı ayın sonunda tarımımız % 2 arttı. Veterinerlik sistemi Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkeleri tarafından tanındı.” diye kaydetti.

KABAR Haber Ajansı