BİŞKEK, 5 Temmuz 2018 /Kabar/. Kazakların asırlık hayallerinin gerçeğe dönüştüğü başkent Astana, birbirinden ilginç binalarının yanı sıra dünya finans ve diplomasi merkezi olma atağıyla 20. yaşını kutluyor.
Sovyetlerin yıkılmasının ardından bağımsız devlet kurmak, planlı ekonomiden pazar ekonomisine, totaliter rejimden demokrasiye geçmeyi hedefleyen Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in, ülkesinin bağımsızlığını pekiştirmek için attığı somut adımlardan birisiydi başkenti Almatı'dan Akmola'ya taşıma kararı.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ülkenin zor sosyal ve ekonomik durumuna ve bazı siyasetçilerin karşı çıkmasına rağmen Nazarbayev'in 1997'de verdiği başkenti taşıma kararı halk tarafından desteklendi.
Almatı'ın hava kirliliği, dağın yamacına kurulduğu için genişletilememesi, sert Sovyet siyasetinin izlerini taşıması ve en önemlisi de ülkenin güney sınırında bulunması dolayısıyla geniş topraklara dağılmış diğer Kazak şehirlerine uzak olması gibi dezavantajlarına karşın Akmola, ülkenin merkezinde, ekonominin gelişmesini belirleyen bölgelere yakın ve yolların kesişme noktasında yer alması, nüfus sayısının az olması ve yeni inşaatlar için uygun olması gibi avantajlara sahipti. Esil nehrinin kıyısında yer alması, altyapısı ve çevresel durumu Akmola'nın yeni başkent için uygun görülmesini sağlıyordu.
"Yeni toplumun sembolü Astana"
Yeni başkentin inşaatı için finansman arayan Nazarbayev, Akmola Serbest Ekonomik bölgesini oluşturarak, Sovyetlerden kalan maddi rezervlerin bir kısmını sattı, yabancı yatırımcıları çekerek şehrin inşatını başlattı. Başkentin değiştirilmesi, Nazarbayev için Sovyet sonrası Kazakistan'ın gerçek bağımsızlığının simgesiydi.
Bağımsızlığın göstergesi yeni baş şehre 1998'de Kazakça "başkent" anlamına gelenAstana ismi verildi. Astana'nın "Kazak halkının iradesi, ülkenin geleceğe yaptığı köprü, yeni toplumun sembolü" olduğunu belirten Nazarbayev, "Astana'yı devletin gururu, halkın başarısı ve ataların asırlık hayallerinin gerçekleşmesi" olarak ifade ediyor.
Sentez mimari şehri
Astana, eski başkent Almatı’dan bin 200 kilometre kuzeydeki bozkırlarda, Esil nehrinin kıyısında yer alıyor. Ana projesi Japon mimar Kise Kurakava tarafından yapılan 1 milyon nüfuslu Astana, Avrupa ve doğu mimarisinin bir arada olduğu yüksek ve modern binalarıyla dikkati çekiyor.
Astana'nın etrafındaki 70 bin hektar alanda oluşturulan orman, bozkır rüzgarını keserek, kent ikliminin yumuşamasını sağlıyor. Astana'nın sembolü ve "hayat ağacı" Bayterek Kulesi, yılda yüz binlerce yerli ve yabancı ziyaretçiyi ağırlıyor. Metal bölümü 97 metre, üstteki gözlem eviyle 105 metreyi bulan kule, ziyaretçilere Astana'yı yüksekten görme imkanı sunuyor.
Başkentin sıra dışı mimarileri arasında piramit şeklindeki Barış ve Uyum Sarayı, "Çöl çiçeğini" andıra Kazakistan Merkez Konser Salonu, "gök yüzüne bakan gözü" çağrıştıran Birinci Cumhurbaşkanı Kütüphanesi, dünyanın en orijinal 10 mimarisi listesine giren Han Çadır Alışveriş ve Eğlence Merkezi de yer alıyor. Astana EXPO 2017 Uluslararası Enerji fuarının sembolü Kazakistan milli pavyonu "Nur Alem" de turistlerin en sık ziyaret ettiği yerlerden birini oluşturuyor.
Uluslararası etkinliklere ev sahipliği yapıyor
Ülkenin ve kıtasının tam ortasında bulunma idealiyle kurulan Astana'nın, güvenlik, barışı koruma, ekonomi ve kültürel konularda da uluslararası bir merkez olması amaçlanıyor.
Barışı koruma sürecine yaptığı katkıları için 1999 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından "Barış kenti" ilan edilen Astana, Bağımsız Devletler Topluluğuna (BDT) üye ülkeler arasında "2011 en iyi BDT kenti", Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından da "2012 Türk Dünyası Kültür Başkenti" ilan edildi.
İran nükleer programı müzakerelerine ev sahipliği yapan Astana, Suriye krizinin barış yoluyla çözülmesinin amaçlayan Astana toplantılarının da adresi olmayı sürdürüyor.
Semavi ve Geleneksel Dinler Liderleri Kongresi, İslam İşbirliği Teşkilatı Teknoloji Zirvesi, Üniversite Kış Oyunları gibi ekonomik, dini ve spor etkinliklerinin düzenlendiği kent, Astana Arkau Geleneksel Türk Dünyası Müzik Festivali, Astana Dünya Tiyatrolar Festivali, "Büyük Bozkır" Sosyal Bilimler Forumu gibi kültürel ve sosyal etkinliklere de ev sahipliği yapıyor.
Her yıl düzenlenen Astana Ekonomik Forumu'yla dünyadaki ekonomik sorunlara çözüm ve önerilerin üretilmesi hedefleniyor. Astana'da ayrıca, BDT ülkelerinde benzeri görülmeyen "Astana" Uluslararası Finans Merkezi (AIFC) de bu yılın ocak ayından itibaren faaliyet gösteriyor.
Bugün uluslararası tanıtımı yapılan AIFC, ülkenin yatırım iklimini daha da iyileştirmeyi ve borsayı geliştirmeyi hedefliyor. İngiliz ticaret hukukuna dayalı faaliyet gösteren ve modern finansal teknolojileri kullanan AIFC, 2025 yılına kadar ülkeye 40 milyar dolar yatırım çekmeyi planlıyor.
Astana'nın 20. yıl dönümü kutlamaları
Parlamento'nun Almatı'dan Akmola'ya taşındığı 6 Temmuz, Kazakistan'da Astana'nın doğum günü olarak kutlanıyor. Bu tarih ayrıca Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in doğum günü olarak da biliniyor.
Astana'nın 20. yaşı dolayısıyla ülke genelinde ve yurt dışında çeşitli kültürel, bilimsel ve spor etkinlikleri düzenleniyor. Astana'da 6 Temmuz'daki ana kutlamalara, yabancı devlet başkanlarının ve çok sayıda üst düzey yabancı heyetlerin katılması bekleniyor.
AA
