Bişkek, 22.06.22. /Kabar/. The Independent'ın İngiliz basınında, Kırgızistan Devlet Başkanı Sadır Caparov’un iklim değişikliğinin Kırgızistan da dahil olmak üzere dağlık ülkeler üzerindeki etkisi, çevre sorunları, iklimin olumsuz etkilerinin sonuçlarıyla mücadele için kapsamlı önlemler almanın önemi hakkında özel bir röportaj yayınlandı. Bu, Cumhurbaşkanı basın sekreteri Erbol Sultanbayev tarafından açıklandı.
Röportajın tam metni (serbest çeviri):
"Oliver Poole. Bişkek.
Orta Asya'nın dağlık devletlerinden birinin başkanı, dünyayı, küresel ısınmanın etkilerinden ve bin yıllık buzulların erimesi sonucu çevreye ve geçim kaynaklarına verdiği zararlardan etkilenen kendisi gibi ülkeleri görmezden gelmemeye çağırdı.
Geçen yıl Ocak ayında seçilmesinden bu yana Orta Asya ülkesi Kırgızistan'ın Devlet Başkanı olan Sadır Caparov, The Independent'a verdiği özel bir röportajda, iklim değişikliğinin dağlık ülkelerdeki halklar üzerindeki yıkıcı etkisinin çok sık göz ardı edildiğini söyledi.
“Dünya, tehlikeli sonuçlarla dolu küresel iklim değişikliğiyle karşı karşıya” dedi. "Bu, özellikle bizim gibi dağlık ülkeler için geçerlidir, çünkü bu sorunlar daha dinamik ve spesifiktir: buzulların erimesi ve doğal su kaynaklarının azalması, bir felakete yol açabilir."
Bu nedenle uluslararası toplum, iklim değişikliğinden ağır şekilde etkilenen dağlık gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarına özel önem vermeli ve iklim değişikliğiyle mücadele için harekete geçerken “iklim adaleti” kavramının önemini akılda tutmalıdır.”
“Kırgızistan’da neredeyse on bin yıllık buzulları barındırıyor. Son yirmi yılda, su kaynaklarında kademeli bir azalmaya yol açan asırlık buzulların geri döndürülemez şekilde erimesini gördük.”
Caparov, Glasgow'daki COP26'da duygusal bir konuşma yaptığından beri küresel ısınma tartışmasında önde gelen bir isim haline geldi. Konuşmasında, dünyayı iklim değişikliğinden en büyük tehlikeyle karşı karşıya olan sadece alçakta bulunan ülkeler değil, aynı zamanda etkilerin çoğu zaman fark edilmeyen Kırgızistan gibi çok daha yüksek rakımlı ülkeler olduğunu kabul etmeye çağırdı.
Ülkenin başkenti Bişkek'teki cumhurbaşkanlığı ofisinde konuşan Caparov, ülkenin dağlık bölgesinde büyüdüğü ve orada çevrenin nasıl değiştiğini ilk elden gördüğü için konuyla ilgili farkındalığı artırma kararlılığının özellikle önemli olduğunu açıkladı.
“Doğduğum köyü sık sık ziyaret ederim” dedi, “ve buzulların göz açıp kapayıncaya kadar kaybolduğunu görüyorum. Bunu Glasgow'da gündeme getirmemin nedeni, iklim değişikliğinin kendi dağlarımız üzerindeki etkilerine tanık olmam.
İnsanlar Kırgızistan gibi ülkelerin iklim değişikliğini bahsetmiyorlar, çünkü böyle bir ülkenin var olduğunu ve buradaki sorunları bilmiyorlar. İngiltere veya ABD gibi büyük bir ülke olsaydı ve bu sorunları yaşasaydı, iş farklı olurdu. Uluslararası toplum bizi fark etmiyor ama fark etmeli.”
Karayla çevrili Kırgızistan, Çin'in sınır komşusudur ve 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsız hale gelmiştir. Cengiz Han döneminde ve öncesinde Sibirya ve Altay'dan gelen Kırgız aşiretlerinin yaşadığı bölge, Rusya ve ardından Sovyetler Birliği tarafından ele geçirilmeden önce çeşitli bölgesel güçler tarafından yönetiliyordu. Burada 158 sıradağ var ve altı milyonluk nüfusun çoğu Türkçe konuşan Müslümanlar.
Caparov, ülkenin karbon emisyonlarıyla mücadele için kendi adımlarını attığını söyledi. Seçildiği günden bu yana "Caşıl Muras" adlı yeni bir girişim, ülkede her yıl altı milyon yeni ağaç dikmeyi hedefliyor ve Kırgızistan, karbon üreten enerjiden, hidroelektrik başta olmak üzere, yavaş yavaş yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiyor.
Kontrolümüz altında olan iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı koymak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” dedi. Çevre sorunlarını çözmek ve iklim değişikliğine uyum sağlamak, buzulları ve nehirleri kurumaktan kurtarmak için “2022 Dağ Ekosistemlerinin Korunması ve İklime Dayanıklılığın Sağlanması Yılı İlan Edilmesine Dair Kararnameyi imzaladım.
Artan su kaynakları kıtlığı göz önüne alındığında, tarımda ve ulusal ekonominin diğer sektörlerinde su tasarrufu sağlayan teknolojilerin tanıtılması üzerinde çalışıyoruz. Ayrıca finansal teşvikler sunarak ve farkındalığı artırarak halkın temiz içme suyuna erişimini genişletiyor ve günlük kullanım verimliliğini artırıyoruz.”
Ancak Caparov, uluslararası toplum küresel ısınmanın Kırgız Cumhuriyeti gibi ülkeler için ortaya çıkardığı belirli sorunları tanımadığı ve desteklemediği takdirde bunun yeterli olmayacağı konusunda uyardı.
Sadır Caparov, "Kırgızistan, uluslararası toplumdan iklim değişikliğini hafifletme ve uyum sağlama çabalarımızı güçlendirecek her türlü koşulsuz yardımı memnuniyetle karşılayacaktır" dedi.
“Çocukken babamla sık sık dağlara giderdim. O bir ormancıydı ve işi uzun otları biçmekti. Çocukken bir gün onunla gittim ve aniden beni durup dürbünden bakmamı söylediğini hatırlıyorum. O zaman kar leoparını ilk kez gördüm. Burada Kırgızistan'da, onun gibi kar leoparlarını korumak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz, ancak uluslararası toplum harekete geçmedikçe, korkarım ki torunlarım benim babamla çocukken gördüğümü asla görmeyecekler."
