BİŞKEK, 24 Eylül 2020 /Kabar/. Birleşmiş Milletler (BM) 75. Genel Kurulu Genel Tartışmaları’na video mesaj ile katılan Kırgızistan lideri Sooronbay Ceenbekov, “Günümüzde dünyayı BM’siz hayal etmek imkansız.” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi’nden yapılan açıklamaya gore, Devlet Başkanı Ceenbekov, New York’ta düzenlenen BM Genel Kurulu Genel Tartışmaları’na online konuştu.
Ceenbekov, BM Genel Kurulu Genel Tartışmaları’na hitabında ülkede ekonomiyi, sosyal sektörü geliştirmek ve demokratik kurumları ve toplumu güçlendirmeyi amaçlayan reformları teşvik etmek için alınan önlemlere, koronavirüs salgınının Kırgızistan'da yol açtığı duruma değindi.
Konuşmasını, “Kırgız Cumhuriyeti adına, Birleşmiş Milletler'in 75. yıldönümünü kutlarım” diye başlayan Ceenbekov, günümüzde dünyayı BM’siz hayal etmek imkansız olduğunu söyledi.
Organizasyonun sosyo-ekonomik, finansal ve kültürel sorunları çözmek için en önemli araç haline geldiğine dikkatçeken Sooronbay Ceenbekov, “Birleşmiş Milletler'in ajansları, fonları ve programları gelişmekte olan ülkelerin talep ve etkin ortaklarıdır. Kırgız Cumhuriyeti halkı adına, tüm reformlarımızı desteklediği için BM'ye şükranlarımı sunuyorum.” ifadelerini kullandı.
Bu tartışmanın konusu, dünyadaki mevcut endişe verici durumu doğru bir şekilde yansıttığını vurgulayan Devlet Başkanı, pandemic sırasında Kırgızistan’da yaşanan olayları anlatarak şöyle devam etti:
“Kovid-19 salgını, birbirimize ne kadar yakından bağlı olduğumuzu hatırlattı. Dünya çapında ateşkes çağrısı yapan ve salgınla mücadele için uluslararası çabaları harekete geçiren BM Genel Sekreterine tam desteğimi ifade ediyorum.
Kırgızistan'da bugüne kadar kırk dört binden fazla hastalık vakası kaydedildi ve ne yazık ki bin altmış üç vatandaşımızı kaybettik. Bu yılın 30 Temmuz'u ülkemizde Yas Günü ilan edildi. Kırgızistan halkının dayanışması, doktorlarımızın ve gönüllülerimizin kahramanca çalışması sayesinde virüsün yayılmasını önemli ölçüde azaltmayı başardık. Dünya Sağlık Örgütü'nün, BM'nin ve hemen oluşturduğu Fon'un yanı sıra uluslararası bağışçıların da yardımı bizim için büyük bir önem taşıdı.
Müttefiklerimizden ve stratejik ortaklarımızdan önemli destek aldık. Sağlanan yardıma devam etmek bizim için son derece önemlidir. Ve aşıya evrensel erişimin sağlanması anahtardır.”
Pandeminin Gündem 20-30'un uygulanmasını engellediğini ve dış borç krizini önemli ölçüde şiddetlendirdiğini kaydeden Ceenbekov, “G20'nin ve uluslararası finans kuruluşlarının borç ödemelerini askıya alma kararını memnuniyetle karşılıyoruz. Bu yılın Mayıs ayında, üst düzey bir BM etkinliğinde, sürdürülebilir kalkınma projeleri karşılığında dış borcun derinlemesine yeniden yapılandırılması için bir mekanizma uygulamayı önerdik. Girişimimizin aktif desteğine güveniyoruz.” diye konuştu.
Kırgız Cumhuriyeti’nin BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Örgütte reform yapma çabalarını desteklediğine vurgu yapan Cumhurbaşkanı Ceenbekov, şunları kaydetti:
“Güvenlik Konseyi, Genel Kurul ve Ekonomik ve Sosyal Konseyin etkinliğinin artırılması özel bir önem taşımaktadır. Güvenlik ve ekonomik kalkınmanın sağlanmasına, insan haklarının korunmasına, hukukun üstünlüğüne ve demokrasiye büyük önem veriyoruz.
Kırgızistan önümüzdeki dönemler için İnsan Hakları Konseyi ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan üyelerine adaylığını ortaya koydu. Adaylığımıza geniş destek için umudumu ifade ediyorum.”
Sooronbay Ceenbekov, “Kırgızistan Orta Asya'da Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bir Bölge Anlaşması'nın emanetçisi olarak, nükleer silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesine yönelik yaklaşımları güçlendirmeyi savunuyor. Terörizm ve aşırılık dünyamız için de ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. BM, terör tehdidine karşı mücadelede uluslararası toplumun çabalarını koordine etmede merkezi bir rol oynamalıdır.
BM Küresel Terörle Mücadele Stratejisinin etkin bir şekilde uygulanmasına kararlıyız. Bişkek merkezli BM Terörle Mücadele Ofisi Bölge Koordinatörünün atanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Onu desteklemeye hazır olduğumuzu ifade ediyoruz.” dedi.
Kırgızistan’ın Yedinci ve On Üçüncü Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmaya kendini adadığını dile getiren Ceenbekov, geçen yıl Kasım ayında, Paris İklim Değişikliği Anlaşmasını onayladığını belirterek, “Kırgızistan, "yeşil" bir ekonominin gelişmesinde bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinde en önemli adımı görüyor. Temiz ürünlerin ve temiz enerjinin ülkesi olmaya çalışıyoruz. Kırgızistan, geleneksel enerji kaynaklarının tüketiminin kademeli olarak azaltılmasına odaklanmıştır. Hidroelektrik santralleri inşa ederek ve uluslararası "CASA-1000" projesine katılım yoluyla su ve enerji potansiyelimizi kullanmanın önemli olduğunu düşünüyoruz.
Bu, komşularımızın sulama ihtiyaçları için su kaynaklarının birikmesine ve tüm bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlayacaktır.
Kırgız Cumhuriyeti'nin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlamak için uluslararası toplumun desteğine ihtiyacı var.” ifadelerini kullandı.
İklim değişikliğinin Kırgızistan’a da etkisi konusuna değinen Devlet Başkanı, şöyle devam etti:
“İklim Değişikliği Kırgızistan'daki buzulların ve su kaynaklarının hacminin azalmasına neden oluyor.
Bu, temiz su kıtlığına, halk sağlığına tehdit, arazi bozulmasına ve ekonomik risklere yol açacaktır. Bu bağlamda, buzulların erimesi ve korunmaları sorununu incelemeyi amaçlayan projelerin uygulanmasını savunuyoruz. Buzul oluşum bölgelerinde dağ ekosistemlerini korumanın da son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu doğrultuda Kırgızistan bir dizi küresel girişimler ortaya koydu. Kar Leoparı ve Dağ Ekosistemlerinin Korunması hakkında iki Küresel Forum düzenlendi. Uluslararası toplumun Orta Asya'daki radyasyon tehdidini önlemedeki rolüne ilişkin bir karar kabul edildi.
Dağ Ülkeleri Dostlar Grubu geçen yıl Ağustos ayında kuruldu. Bugün yirmi üç eyalete sahip. Biyoçeşitliliği korumak da önemlidir. Bu nedenle Kırgızistan, Genel Kurul'un mevcut oturumunda "Doğa sınır tanımıyor: sınır ötesi işbirliği, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımında kilit bir faktördür" konulu yeni bir karar taslağı ortaya koydu.
Girişimimizin desteğine güveniyoruz.”
Ayrıca, Ceenbekov, online konuşmasında, Kırgız Cumhuriyeti’nin Orta Asya'da bölgesel işbirliğine özel önem verdiğinin altını çizerek, “Ülkelerimiz arasındaki etkileşim dinamik bir şekilde gelişiyor. Mevcut sorunları çözmek için en üst düzeyde bölgesel diyalog platformuna aktif olarak katılıyoruz. Ana görevlerden biri, halklarımızın refahını iyileştirmek için ekonomik işbirliğinin önündeki engelleri kaldırmaktır.
Bir ulaşım ve iletişim koridorları, lojistik merkezleri ve terminaller sisteminin geliştirilmesi hayati önem taşımaktadır. Antik Büyük İpek Yolu'nun ana yollarını yeniden yaratmalıyız. Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolunun inşası ve faaliyete geçirilmesi, Asya'yı Avrupa ile birleştirmeye önemli katkımız olacak.” ifadelerine yer verdi.
Kırgızistan lideri Sooronbay Ceenbekov, “Kırgızistan, hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını güçlendirme ilkelerine bağlıdır. Kırgızistan'ın kalkınma yolunu belirleyen stratejik belge, 2040'a kadar Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisidir. Ana yönü, hukukun üstünlüğünün oluşturulması ve her vatandaşın çıkarına hukukun üstünlüğünün sağlanmasıdır.
Kırgızistan'da uluslararası destekle geniş çaplı bir yargı reformu yapılıyor. Bölgeleri geliştirmek, temiz su sağlamak ve kamu hizmetlerini dijitalleştirmek için projeler başarıyla uygulanmaktadır.
Kırgızistan'da bu yıl 4 Ekim'de Meclis milletvekili seçimleri yapılacak. Avrupa Güvenliği ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Bağımsız Devletler Topluluğu'ndan (BDT) olanlar da dahil olmak üzere uluslararası gözlemciler davet edildi. Seçimlerin şeffaf ve rekabetçi bir şekilde modern teknolojiler kullanılarak yapılmasını sağlamak için her türlü çabayı göstermeyi amaçlıyoruz.” diye online konuşmasını tamamladı.
Cumhurbaşkanı Ceenbekov, BM 75. Genel Kurulu'nun oturumunun Üst Düzey Haftası kapsamında, bu yıl 30 Eylül'de düzenlenecek Biyoçeşitlilik Zirvesi'ne de video mesaj ile katılacak.
Koronavirüs salgını ve BM üye devletlerinde ve New York City'deki mevcut karantina kısıtlamaları nedeniyle, bu yıl tüm Üst Düzey Hafta etkinlikleri çevrimiçi olarak gerçekleşiyor.
