BİŞKEK, 2 Aralık 2019 /Kabar/. Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Kültür Bakanları Daimi Konseyi 37. Dönem Toplantısı’nda, 2020'nin Kazak şair "Abay Kunanbayev Yılı" ilan edilmesi kararlaştırıldı.
Kırgızistan Kültür Bakanı Azamat Camankulov'ın ev sahipliğinde, Oş kentinde bir otelde düzenlenen toplantıya, TÜRKSOY üyesi ülkeler Kazakistan, Türkiye, Özbekistan, Türkmenistan'ın kültür bakan yardımcıları katıldı.
Bakan Camankulov, toplantının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, toplantıda 2020'nin "Abay Kunanbayev Yılı" ilan edilmesi kararı alındığını söyledi.
Kazak şair Kunanbayev
Şair, filozof, düşünür, besteci olarak tanınan Kunanbayev, yeni Kazak yazma edebiyatının temelini attı. 10 Ağustos 1854'te Kazakistan'ın Doğu Kazakistan eyaletinde Tobıktı aşiretinin liderinin çocuğu olarak dünyaya gelen Kunanbayev, ilk eğitimini yerel medresede aldı, Arapça, Farsça ve diğer Doğu dillerin yanı sıra Rusça öğrendi.
Kunanbayev, Doğu klasik şairleri Nevai, Firdevsi, Nizami, Saadi, Hafız'ın eserlerini orijinal dilde okudu.
Şehirde eğitimini tamamlamadan memleketine dönerek aşiret liderinin yargı hizmeti ve idari faaliyetiyle ilgilenen Kunanbayev, adil ve tarafsız kararlar alarak, babasının çıkarlarına karşı geldi, etkili şiir ve besteleriyle aşiret liderleri ve zengin ailelerin baskısına maruz kalan aileleri destekledi.
Eserleriyle halkı medeni gelişmenin doğru yolunu seçmeye çağırdı
Kunanbayev, eserlerinde Kazak halkının sosyal, toplumsal ve ahlaki sorunlarına dikkati çekerek, halkı medeni gelişmenin doğru yolunu seçmeye çağırdı.
Eserlerinde çalışmanın zenginleşmenin tek yolu olduğunu belirten Kunanbayev, halk ile yönetim arasındaki anlaşmazlıkları açığa çıkardı, aşiretler arası çatışmayı protesto etti, toplumun kibirini ve feodal ahlakını eleştirdi.
Kunanbayev, ayrıca eserlerinde Kazak halkının gelişmesinin tarım, el sanatları ve ticarete bağladı, toplumu eğitim almaya çağırdı.
Şiirlerinde insancıl aydınlatma fikirlerine yer veren Kunanbayev, "Şiir, dil ustası", "Sevginin dili, dilsiz dil", "Gözümün karası", "İnce kaşlı sana selam veriyorum", "İskender", "Masgud", "Azime hakkında destan" gibi şiir ve destanları yazdı, Rus klasik yazarlarının eğitim açısından değeri olan eserlerini Kazakça'ya çevirdi.
Kunanbayev, 6 Temmuz 1904'te hayatını kaybetti.
Eserleri yabancı dillere tercüme edildi
Yazarın çeşitli temalardaki 45 eğitici sözünden oluşan "Ahlaki sözler" eseri özellikle gençlerin halkın bilgeliğinin manevi kökenleriyle birleşmesinde önemli rol oynadı.
Eserleri Rusça, Çince, Fransızca ve diğer dillere tercüme edilen Kunanbayev, birçok Kazak yazarının eserlerine konu oldu.
Kazakistan'da Kunanbayev'in ismini taşıyan üniversiteler, şehirler, idari merkezler, tiyatro ve kütüphaneler faaliyet gösteriyor.
Kazakistan'ın başkenti Nur Sultan ve Almatı şehirleri merkezlerinde Abay Kunanbayev'in heykeli bulunuyor. Her yıl şairin doğum gününde gençler toplanıyor ve şairin şiirlerini okuyor.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) himayesinde, 1995'te Kunanbayev'in doğumunun 150. yıl dönümü kutlanmıştı.
Kaynak: TRT Avaz
