BİŞKEK, 29 Ekim 2019 /Kabar/. İstanbul’da bulunan Kardeşlik Kültür ve Dayanışma Yörük Türkmen Derneği onursal Başkanı Yusuf Ezel Başkanlığında Yörük Türkmen heyeti ilk defa Ana yurttan Ata yurda Gönül Köprüsü kurarak bir ziyaret gerçekleştirdiler.
Heyet, Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri Türbesini ziyaretten sonra Kırgızistan’a geldiler. Önce Türk Dünyasının ünlü yazarı Cengiz Aytmatov’un başkent Bişkek’in baş meydanında bulunan heykelini ziyaret ettiler.
Sonra Kırgızların milli kahramanı olan Manas’ın heykeli ziyaret olundu ve tüm şehit Türk kahramanları ve şehit askerlerimizin ruhuna dualar okundu.
Yolumuz Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’in 84 km doğusunda yer alan Tokmok şehrine, ülkenin simge anıtlarından Burana Kulesi’nedir. Zirvesi karlı Tanrı Dağlarının ve Yeşil Çu Vadisinin doğal güzelliğini süsleyen Burana Kulesi, geçmiş devirlerin en önemli ticaret yollarından İpek Yolu üzerinde yer alıyor.
Burada bulunan tarihi Balasagun şehri, İslamiyeti ilk kabul eden Türk devleti Karahanlıların 10 ve 11. yüzyıllardaki başkentiydi. Karahanlılar göçebelikten yerleşik hayata geçen Türk Boylarının meydana getirdiği büyük bir kültür devletiydi. İpek yolu üzerinde kurulmuş tarihi Balasagun, döneminin önemli kültür, sanat ve bilim şehriydi. Matematik, astronomi ve felsefe üzerine araştırmalar yapılan bir şehirdi.
Günümüzde Türkçeye de aktarılan Kutatgu Biliğ eseri Karahanlılar zamanında yazılmıştı ve yazarı Yusuf Has Hacib Balasagun’da doğmuştu.
XI. yüzyılda Karahanlılar’ın Büyük Selçuklular’ın yönetimine girince şehir önemini kaybetmeye başladı. Moğollar tarafından 1218’de işgal edilene kadar Karahıtay Hanlığına başkentlik yapan Balasagun yavaş yavaş önemini yitirmiş. Moğolların yakıp yıkmasından sonra, deprem şehri yerle bir ederek karahanlılara ait ne varsa alıp götürmüş. Bugün geriye Burana Kulesi ve balballar dışında pek bir şey kalmamış.
Burana Kulesi, aslında 11 yüzyılda tarihlenen bir caminin minaresi. Yapıldığı dönemde hem minare hem de gözetleme kulesi olarak kullanılmış. Orijinali 45 metre olan minare depremlerle zarar görmüş ve sonraları aslına sadık kalınarak restore edilmiş. Kırgızistan’ın simge anıtlarından 25 metre yüksekliğindeki Burana Kulesi, balçıktan pişirilmiş tuğlalar ile yapılmış.
Kuleye çıkmak için öncelikle metal merdivenlerden geçip, küçük giriş kapısına ulaşıyorsunuz. Buradan sadece bir kişinin çıkabileceği ve inebileceği merdivenlerle kulenin uç kısmına kadar çıkabiliyorsunuz. Kapıdan girişinden itibaren dolambaçlı şekilde yukarı doğru çıkan, tuğladan yapılmış merdiven ve içerisine ışık veren iki pencere içeriyi aydınlatıyor. Zirveye çıkıldığında harika bir manzara gözler önüne seriliyor.
Çevrede göreceğiniz büyük toprak yığınları aslında eskiden Karahan sarayı veya yerleşim yerleriydi. Geriye artık toprak yığınları kalmış.
Burana Açık Hava Müzesi’nde kuleden başka görülecek başka şeyler de var. Burana Kulesi’nin yanı başında yer alan minik bir müzede, Balasagun’da bulunan kalıntılardan bazılaro, paralar, mücevherler, çanak çömlekler, çin sikkeleri, Kutadgu Bilig hakkında bilgiler, çok sayıda taştan yapılmış ziraat aletleri ve taşlar gibi eski kalıntılar sunuluyor.
Müzenin yan tarafında da yerel hediyelik eşyalar satılan bir yurt çadırı yer alıyor.
Yörük Türkmenlerinin Kırgızistan Halklar Meclisini ziyaret etmeleri de çok verimli oldu.
Önce Azerbaycan derneği ziyaret edildi. Dernek başkanı, Kırgızistan Baş Savcı müşaviri Aziz Aliyev Azerbaycan Türklerinin geçen asrın 1929-1937 Yıllarında Azerbaycan’ın 11 ilçesinden Orta Asya’ya sürgün tarihini anlattı. Bugün sayı 20 000 olan Azerbaycan toplumu Kırgızistan’ın sosyo-siyasi, ekonomi, kültür alanında geniş temsil olunmaktadır. Dernek başkan yardımcısı Asad Hasanov da sürgünlük yıllarını gözleri ile gördüğünü dile getirdi. Yaşı 100’ü haklamış olsa da toplumun tüm programlarının düzenlenmesinde tavsiye ve desteklerini esirgemir.
Sonra Türkiyeli misafirler Uygurların İttipak Derneğini ziyaret ettiler. Dernek başkanı Asker Kasimov Yörük Türkmenleri Uluslar Arası Uygur Derneği ofisinde ağırlamaktan memnuniyyetini dile getirdi. Misafirlere Uygur Türklerinin uygur dilinde yayımlanan metbu organı olan İttipak gazetesinin son sayısı hediye edildi. Bir başka zamanda görüşmek ümidi ile deyiben samimi ayrıldılar.
Yörük Türkmenlerinin yolu Özbekistan’a – Taşkent, Semerkand ve Buhara’yadır...
(Golden Bridge News – Höküme Halilova, Ramiz Meşedihesenli)
https://www.youtube.com/watch?v=NCNzubguh6U&feature=youtu.be
